بررسي اثر كود كندرها، باگاس و بيوچار نيشكر بر عملكرد، بهره‌وري مصرف آب و آبشويي نيتروژن در كشت ذرت تابستانه در اهواز

The effect of slow release fertilizer, bagasse and sugarcane biochar on yield, water consumption productivity and nitrogen leaching in summer maize cultivation in Ahvaz

از روش‌هاي كاهش آبشويي نيترات، استفاده از كودهاي كندرها و همچنين كاربرد اصلاح كننده‌هاي خاك است. به‌منظور بررسي اثر كود كندرها، باگاس نيشكر و بيوچار آن بر عملكرد، بهره‌وري مصرف آب و آبشويي نيتروژن در كشت گياه ذرت، طرح فاكتوريل در قالب بلوك كامل‌تصادفي با دو فاكتور شامل نوع كود (N1؛ اوره معمولي و N2؛ اوره نيتروژل) و نسبت ماده اصلاح كننده خاك (B1؛ صفر درصد باگاس و صفر درصد بيوچار، B2؛ 100 درصد باگاس و صفر درصد بيوچار، B3؛ 75 درصد باگاس و 25 درصد بيوچار، B4؛ 50 درصد باگاس و 50 درصد بيوچار، B5؛ 25 درصد باگاس و 75 درصد بيوچار، B6؛ صفر درصد باگاس 100 درصد بيوچار) در سه تكرار در سال 1398 در مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي خوزستان اجرا شد. نتايج نشان داد كه استفاده از كود كندرها موجب افزايش عملكرد دانه، عملكرد زيست‌توده، بهره‌وري مصرف آب، كارآيي بازيافت نيتروژن و كارآيي زراعي به ترتيب1/17، 5/25، 7/16، 4/75، 8/16درصد در مقايسه با تيمار شاهد (تيمار N1B1) شد. هم‌چنين استفاده از مواد اصلاح كننده باعث افزايش عملكرد دانه، عملكرد زيست‌توده، بهره‌وري مصرف آب، كارآيي بازيافت نيتروژن و كارآيي زراعي به ترتيب 1/19، 8/29، 0/19، 7/85 و 1/19 درصد در مقايسه با تيمار شاهد شد و زه‌آب خروجي و آبشويي نيتروژن به ترتيب 2/36 و 3/58 درصد نسبت به تيمار شاهد كاهش يافت. بيش‌ترين بهره‌وري آب در تيمار N2B3 با 26/1 كيلوگرم بر مترمكعب، كمينه آبشويي نيترات مربوط به تيمار N2B6 با 1/7 كيلوگرم در هكتار و بيش‌ترين كارآيي بازيافت نيتروژن در تيمار N2B6 با 8/74 درصد اتفاق افتاد. بطور كلي، نتايج به‌دست‌آمده بيانگر قابليت كودهاي كندرها و مواد اصلاح كننده خاك در كاهش مشكلات ناشي از آبشويي نيتروژن و افزايش عملكرد و بهره‌وري مصرف آب در كشت ذرت تابستانه مي-باشد.

One of the methods to reduce nitrate leaching is the use of slow release fertilizers as well as the application of soil conditioners. In order to investigate the effect of slow release fertilizer, bagasse and sugarcane biochar on grain yield, water consumption productivity and nitrogen leaching in maize cultivation, factorial experiment in a complete-random block design with two factors including types of fertilizer (N1: ordinary urea fertilizer and N2: nitrogel urea fertilizer) and ratios of soil conditioner (B1; 0% bagasse and 0% biochar, B2; 100% bagasse and 0% biochar, B3; 75% of bagasse and 25% biochar, B4; 50% bagasse and 50% biochar, B5; 25% bagasse and 75% biochar, B6; zero percent bagasse and 100% biochar) in 3 replications in 2019 was performed in the research farm of Khuzestan Agricultural Research and Training Center.The results showed that the use of slow release fertilizer increased grain and biomass yield, water consumption productivity, nitrogen recycling efficiency and crop efficiency of 17.1%, 25.5%, 16.7%, 75.4% and 16.8% respectively, compared to control treatment (N1B1). Also, the use of soil conditioners increased grain and biomass yield, water consumption productivity, nitrogen recycling efficiency and crop efficiency of 19.1%, 29.8%, 19.0%, 85.7%, and 19.1% respectively, in compare with control treatment and decreased drainage water and nitrate leaching of 36.2% and 58.3% in compare with control treatment. The maximum water consumption productivity occurred in N2B3 treatment with 1.26 kg/m3, the minimum nitrate leaching related to N2B6 with 7.1 kg/ha and the maximum nitrogen recycling efficiency occurred in N2B6 treatment with 74.8%. In general, the obtained results indicate the ability of slow release fertilizers and soil conditioners to decrease the problems caused by nitrogen leaching and increase the yield and water consumption productivity in summer maize cultivation.