مدل مفهومي كشمكش‌هاي رواني ـ معنوي در ايران: مطالعۀ كيفي

conceptual model, of psycho-spiritual struggles in Iran: A qualitative method

تعارضات و كشمكش­ هاي رواني ـ معنوي نقش مهمي در ميزان سلامت جسماني و رواني انسان­ها دارند. ازاين‌رو، پژوهش حاضر به مطالعۀ پديدۀ كشمكش­هاي رواني ـ معنوي، عوامل پديدايي، و پيامدهاي آن در ايران پرداخت. اين مطالعه با رويكرد كيفي و با استفاده از نظريۀ وابسته به زمينه انجام شد. بدين منظور، 14 مشاركت‌كننده به روش نمونه‌گيري هدفمند و با استفاده از مصاحبۀ عميق نيمه‌ساختاريافته به مدت 5 ماه موردمطالعه قرار گرفتند. داده‌ها جمع‌آوري، ثبت، كدگذاري و مقوله‌بندي و نهايتاً در قالب الگوي نظري صورت‌بندي شدند. نتايج حاصل از تحليل كدگذاري مصاحبه‌ها به شناسايي «280 كد»، «16 مقوله»، «3 درون‌مايه»، و«1 الگوي نظري» منتهي شد. 7 مقولۀ «روان‌شناختي»، «خانوادگي»، «موقعيت استرس‌زا»، «دروني‌سازي ديني»، «تصور از خدا»، «دلبستگي به خدا»، و «جهت‌گيري ديني پرسش‌گرانه» ذيل درون‌مايه عوامل پديدايي كشمكش­هاي رواني ـ معنوي در تجربۀ زيستۀ مشاركت‌كنندگان شناسايي شد. سه مقولۀ «مشكلات روان‌شناختي»، «بي‌انگيزگي ديني»، و همچنين «رشد ديني» جزو درون‌مايه پيامدهاي كشمكش­هاي رواني ـ معنوي تشخيص داده شدند. توجه به پديدۀ كشمكش­هاي رواني ـ معنوي، و عوامل پديدآورندۀ آن، به‌خصوص در بافت فرهنگي كشور ايران، و همچنين ساخت مداخلات روان‌شناختي متناسب با اين كشمكش‌ها ضرورت مضاعف دارد.

Psycho-spiritual struggles play an important role in the physical and mental health. The present study investigated the phenomenon of psycho-spiritual struggles, its factors, and its consequences in Iran. The main purpose of the qualitative phase was to explore the lived experience of Muslims with psycho-spiritual struggles in Iran. 14 participants were studied with purposeful sampling method and using in-depth semi-structured interviews for 5 months. The results of the coding analysis of the interviews led to the identification of "280 codes", "16 categories", "3 themes", and "1 theoretical model". The results showed that There are seven categories of "psychological", "familial", "stressful situations", "religious internalization", " God image", "attachment to God", and "quest religious orientation" as factors of psycho-spiritual struggles. Also, three categories of "psychological problems", "religious amotivation", and "religious growth" were identified as the consequences of psycho-spiritual struggles. Given the findings of this study, it is necessary to pay more attention to the phenomenon of psycho-spiritual struggles, its factors and consequences, especially in the cultural context of Iran, as well as to construct psychological interventions appropriate to these struggles.