تأثير آموزش مبتني بر مدل اعتقاد بهداشتي بر رفتار پرخطر كم‌تحركي جسمي در دانشجويان دختر دانشگاه علوم پزشكي مشهد

پيش‌زمينه و هدف: كم تحرّكي چهارمين عامل خطرساز منجر به مرگ‌ومير در سراسر جهان است. بيش از 80 درصد نوجوانان و جوانان به‌ويژه دختران جوان در سراسر جهان از ميزان فعاليت فيزيكي كافي برخوردار نيستند. مطالعه ي حاضر باهدف تعيين تأثير آموزش مبتني بر مدل اعتقاد بهداشتي بر رفتار پرخطر كم تحركي جسمي در دانشجويان دختر طراحي شد. مواد و روش كار: در اين كارآزمايي باليني تصادفي كنترل‌شده، 62 دانشجوي دختر دانشگاه علوم پزشكي مشهد در سال 1400-1399 به روش نمونه گيري آسان انتخاب، و به‌طور تصادفي در دو گروه آزمون و كنترل تقسيم شدند. مداخله ي آموزشي طي دو جلسه ي آموزشي 60 تا 90 دقيقه اي به شكل وبينار بر اساس سازه هاي مدل اعتقاد بهداشتي انجام گرفت. ابزار گردآوري داده ها شامل فرم اطلاعات دموگرافيك و يك پرسشنامه ي پژوهشگرساخته مشتمل بر سازه هاي مدل اعتقاد بهداشتي، آگاهي و خرده مقياس فعاليت فيزيكي و نسخه ي فارسي پرسشنامه ي رفتارهاي پرخطر جوانان (YRBS 2019) بود كه پس از انجام روايي و پايايي استفاده گرديد. اطلاعات گردآوري‌شده با استفاده از آزمون هاي آماري توصيفي و استنباطي در نرم افزار SPSS با نسخه ي 21 تجزيه‌وتحليل شدند. يافته ها: دو گروه ازنظر سني همگن بودند. ميانگين نمرات در حيطه ي آگاهي، رفتار كم تحركي جسمي و تمامي سازه هاي مدل اعتقاد بهداشتي، قبل از مداخله در هر دو گروه تفاوت آماري معني داري نداشت، اما بعد از مداخله در گروه آزمون نسبت به قبل از مداخله تفاوت آماري معني داري داشت (P 0.001). نتيجه گيري: آموزش مبتني بر مدل اعتقاد بهداشتي بر كاهش رفتار پرخطر كم تحركي جسمي مؤثر است، لذا مي توان از برنامه ي آموزشي مطالعه ي حاضر در راستاي كاهش رفتار كم تحركي در دانشجويان دختر بهره برد.