عنوان مقاله :
نقد آراي سنّت گرايان معاصر در زمينه هنر و معماري اسلامي، با تكيه بر مفهوم سنّت در تعريف معماري اسلامي
عنوان به زبان ديگر :
Criticism on the Opinions of Contemporary Traditionalists in Islamic Art and Architecture; Based upon the concept of the tradition in Definition of Islamic architecture.
پديد آورندگان :
منصوري، امير داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان - داﻧﺸﮑﺪه ﻣﻌﻤﺎري ﭘﺮدﯾﺲ ﻫﻨﺮﻫﺎي زﯾﺒﺎ، ﺗﻬﺮان، اﯾﺮان , تيموري، محمود داﻧﺸﮕﺎه ﺳﻮرﺑﻮن، ﭘﺎرﯾﺲ، ﻓﺮاﻧﺴﻪ
كليدواژه :
ﺳﻨّﺖ , ﻣﻌﻤﺎري ﺳﻨّﺘﯽ , ﻫﻨﺮ ﻣﻘﺪس , ﻣﻌﻤﺎري اﺳﻼﻣﯽ , ﻣﻌﻤﺎري ﻗﺪﺳﯽ
چكيده فارسي :
هنر و معماري اسلامي گنجينه گرانبهايي است كه حاصل تجربه و تلاش جمعي هنرمندان مسلمان در طول تاريخ بوده است. اين زنجيره در دوره معاصر در اثر تحولات فرهنگي گسسته شده است. يكي از طرق احياي هويت فرهنگي، كند و كاو در مباني نظري و فلسفي هنر و معماري اسلامي و زدودن پيرايه‌ها و ناراستي‌هايي است كه به آن نسبت داده مي‌شود. اين ضرورتي است كه عليرغم گذشت بيش از سه دهه از انقلاب اسلامي، هنوز گام جدي در رسيدن به آن برداشته نشده و غالباً به طرح برداشت‌هاي سطحي، عاميانه و خود بنياد از هنر و معماري اسلامي اكتفا شده است.
جريان فكري سنّتگرايان معاصر (گنون، شووان، بوركهارت، نصر) در چهار دهه گذشته - بدون اينكه مورد نقد و بررسي جدي قرار گيرد- جريان غالب بر دانشكده‌ها و مراجع هنر و معماري كشور ما بوده و به علت فعاليت گسترده در حوزه تفسير هنر و معماري اسلامي و ايراني، ساير نظريه‌هاي ارائه شده در اين زمينه را تحت تأثير مستقيم خود قرار داده است.
سنّتگرايان معاصر، در جستجوي اصول و مباني هنر و معماري ديني و سنّتي، با اصالت دادن به تاريخ معماري قبل از رنسانس در سرزمين‌هاي مختلف، با برخوردي رمانتيك و خود بنياد با حذف منطق عقلي، به تفسير ظاهري اشكال و فرم‌هاي معماري پرداخته و بدون توجه به شرايط اجتماعي و تاريخي شكلگيري معماري، اصولي را به عنوان مباني هنر و معماري ديني و قدسي معرفي مي‌نمايند. در اين فرآيند مقدس سازي اشكال و سمبل‌ها، از تشابهات لفظي و تفسير سليقه‌اي معماري و مشخصات ظاهري آيين‌ها و اديان مختلف بهره برده و تأويل و تفسيرهايي از هنر مسيحي و هنر هندويي را در مباني نظري معماري اسلامي وارد كرده‌اند.
بررسي آراي بنيانگذاران مكتب فكري كه تحت عنوان سنّتگرايان معاصر در ايران معرفي و شناخته شده‌اند، حاكي از عدم تطابق جريان تاريخي توليد و تحولات معماري ايراني- اسلامي با اصول ارائه شدهايشان تحت عنوان اصول معماري اسلامي مي‌باشد. در اين مقاله سعي شده است ضمن جمع بندي و ارائه سرفصل‌هاي اصلي نظرات اين گروه از انديشمندان درباره هنر و معماري اسلامي، باب نقد و بررسي منطقي بر اين نظريات گشوده شود.
چكيده لاتين :
Islamic art and architecture are precious treasures resulted from corporate efforts and experiences of Muslim artists throughout history. This chain has been detached due to cultural development in the contemporary era. Exploring in theoretical and philosophical foundations of Islamic art and architecture is one way to revive cultural identity and eliminate its attributed untruth. It is an imperative that has not been considered the priority yet in spite of an over three decades of Islamic revolution which have frequently led to superficial, commonplace and arbitrary impressions of Islamic art and architecture.
The intellectual flows of contemporary traditionalists (Guenon, Schuon, Burkhart, Nasr) in the past four decades has been the mainstream of our colleges and art and architecture centers -without any profound review and discussion- which have directly affected other theories of this field as a result of excessive efforts in interpretation of Islam and Iranian art and architecture.
The contemporary traditionalists in seeking religious and traditional principles of art and architecture by authenticating the architectural history of before Renaissance in different lands, interpret architectural shapes and forms physically regardless of social and historic conditions of architectural formation and and introduce principles of religion and sacred art and architecture with a romantic approach and spontaneous elimination of rational logic.
They have benefited from shapes and symbols, verbal similarities and arbitrary interpretation of architecture and external appearance of various religions and rites in this process of making art and architecture sacred and have entered Christian art and Hindu art interpretations in the theoretical basis of Islamic architecture.
Scrutinizing the opinions of the founders of this intellectual flow known and introduced as contemporary traditionalists reveals the mismatch between historic production and development of Islamic-Iranian architecture and their presented principles of Islamic architecture. This paper tried to summarize and outline the main points of this group of scholars about Islamic art and architecture in order to offer a logical criticism and scrutinization of these theories.
عنوان نشريه :
فرهنگ معماري و شهرسازي اسلامي
