اﻟﮕﻮ، ﻣﺒﺎﻧﯽ، ارﮐﺎن، ﺻﻔﺎت و اﺻﻮل ﺷﻬﺮ اﺳﻼﻣﯽ

Pattern, Basics, Pillars, Attributes and Principles of Islamic City

راي هر اثر و از جمله هر شهري -به ويژه كه به صفتي مثلاً اسلامي، متّصف باشد- عدّه‌اي ويژگي قابل احصا است كه اصلي‌ترين اين ويژگي‌ها براي شهر اسلامي كه عامل تمايز آن با ساير شهرها خواهند بود عبارتند از: الگو، مباني، اركان، صفات و اصول. هر پديده‌اي در عالم -توسّط انسان ساخته شود- بر اساس الگويي پديد مي‌آيد. لزوم در دست بودن الگو به خصوص براي شهر ضرورت است. در كنار ضرورت در دسترس بودن الگو همانند ساختمان كه بر پي قرار دارد، هر موضوع بر پايه و قاعده‌اي استوار مي‌شود. علاوه بر اينها هر موضوع و هر پديده‌اي داراي اركاني است كه براي ايجاد و دوام آن موضوع يا پديده ضروري‌اند و بدون هر يك از اركان، پديده مزبور متلاشي خواهد شد. اصول نيز از جمله عواملي هستند كه به ويژه در تطبيق جهان‌بيني و فرهنگ مردم و شهرشان نقشي بنيادين ايفا مي‌كنند. و بالاخره موضوع پنجم صفاتي است كه مي‌توان براي ظهور يك پديده مطرح كرد كه در واقع همان اصول شكل‌دهنده آن هستند. طبيعتاً شهر و به طريق اولي شهر اسلامي نيز بر همين قاعده است. علاوه بر اينها از قرآن كريم كه به نص خود و سخن معصومين حاوي هر موضوع مورد نياز بشر است، مرجعي است كه الگو و مباني و اركان و صفات و اصول شهر اسلامي از آن قابل استنتاج است. مقاله حاضر بر آن است تا با مراجعه به كلام الهي اين موضوعات را تبيين نموده و «شهر اصيل اسلامي» را كه مكان زيست انسان كامل است، به عنوان صورت مثالي و مفهومي توضيح دهد و معرّفي كند كه به تناسب مرتبه باورهاي اهل خويش و سازندگانش و با عنايت به امكانات در دسترس و شرايط زمان و مكان نمونه و نسخه مناسب آن دوران و آن سرزمين ظهور خواهد يافت.

For each created object, including city- especially those which are attributed by Islamic properties- there are a number of characteristics to be considered, some major features which differentiate the Islamic city from the rest are as follows: Pattern, basics, pillars, attributes and principles. Every phenomenon in the world-specially man made ones- is created based on a pattern. For a city, it is of outmost importance to have a pattern. Aside from the importance of availability of pattern, each subject is established based on a structure and rule just like a building which is made on a foundation. Additionally, every subject and phenomenon has a number of pillars that are vital to its creation and survival; without which that phenomenon will collapse. Principles are also very important factors which play a very critical role, especially in adapting people’s outlook and culture with their city. an‎d finally, the fifth important issue is the attributes that are essential for manifestation of a phenomenon which in fact are its consisting principles and … indeed, city and in particularly Islamic city follows the same rule. Moreover, the Holy Quran which contains all the essential subjects required by people based on in its saying and the Innocents, is a reference from which one can extract pattern, basics, pillars, attributes and principles of Islamic city. The present article attempts to explain these topics and introduce and clarify “the original Islamic city” which is the living place of perfect man, in a conceptual and exemplified approach; which will be presented considering the faith level of its creators and dwellers and and in accordance to available facilities and condition and time of the sample and the appropriate version of that era and that realm.