تكواژ جمع در گويش لري ممسني: رويكرد بهينگي

The Analysis of the Plural Morpheme in Mamasani Lori Dialect: Optimality Approach

در اين مقاله تكواژ جمع و تكواژگونه هاي آن در گويش لري ممسني مورد بررسي قرار گرفته است و فرايندهاي واژ-واجي حاصل از اتصال آن به پايه هاي اسمي، در چارچوب رويكرد بهينگي، واكاوي شده است. اين پژوهش از نوع توصيفي- تحليلي و شيوه گردآوري داده‌ها ميداني است. يافته ها نشان داد كه اتصال تك واژگونه جمع /-æl/ به ستاك‌هاي اسمي مفرد مختوم به همخوان، توأم با فرايند هجابندي مجدد است كه محدوديت ALIGN-R ناظر بر آن است كه جهت ارضاء محدوديت ONSET، نقض مي‌شود. در بافت التقاء واكهاي اسامي مختوم به /jæ/ و /-æl/ ابتدا فرايند درج همخوان ميانجي /j/ و سپس طي فرايند ناهمگوني و تحت محدوديت OCP، حذف صورت ميگيرد. در اين رخداد، غلت /j/، همخوان ميانجي زير بنايي است كه در نتيجه همگوني به واجگونه هاي ميانجي//w، /-ɟ/ و /n/ بدل مي‌شود. برخي ستاك‌هاي اسمي مختوم به /æ/ با همخوان ميانجي /j/ همگون شده و به واكه /ɪ/ تبديل مي‌شود. و در برخي ديگر جهت تمايز معنايي در واژه‌هاي همنام از محدوديت‌هاي دسترسي دار به واژگانِ رويكرد بهينگي، استفاده شده است. در اين بافت ها‌ HIATUS، ONSET و NUC بالاترين رتبه‌ را دارند.

In this paper, the plural morpheme, its allomorphs and the morphonological processes resulting from its connection to nominal stems have been investigated in Mamasani Lori dialect based on the framework of optimality approach. The research method was analytical- descriptive and the method of data collection is a field study. The results showed that connection of the plural /-æl/ to the singular nominal stems ending in consonant is accompanied by a process of re-syllabification, which indicates that the ALIGN-R constraint is violated to satisfy the ONSET constraint. In the hiatus context of the vowels of nouns ending in /jæ/ and /-æl/, first the insertion process of intrusive consonant /j/ is occurred, then during the dissimilation process and OCP constraint, deletion process is taken place. In this study, the glide /j/ is the underlying intrusive consonant, which is changed in to its allophones /w/, /-ɟ/ and /n/. Some noun stems ending in /æ/ are assimilated to the intrusive consonant /j/ and changed to the vowel /ɪ/. In some others, in order to differentiate semantically in homonymous words, the optimal approach of Lexically-accessed Constraints was used. In these contexts, HIATUS, ONSET and NUC have the highest rankings.