بررسي تأثير جريان‌هاي سيلابي بر تغييرات ريخت‌شناسي با استفاده از تحليل سري تصاوير ماهواره‌اي(مطالعه موردي: رودخانه بازفت

Investigation of Flood Effects on Morphological Changes Using Series of Satellite Pictures (Case study Bazoft River)

بررسي تغييرات هندسه مقاطع در رودخانه‌هايي كه سدهاي بزرگ را تغذيه مي‌كنند، از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. اين پژوهش به بررسي تغييرات ريخت‌شناسي رودخانه بازفت يكي از زير حوضه كارون شمالي كه در انتها وارد سد كارون 4 مي‌شود، پرداخته شده است. در اين مطالعه با استفاده از 26 تصوير ماهواره‌اي لندست +ETM و OLI الگوي جابه-جايي مجراي اصلي رودخانه،در بازه‌هاي بلند و كوتاه‌مدت منتهي به سال 1395 مورد بررسي قرار گرفت. با بررسي تأثير سيلاب‌ها مشخص شد در هر دو ساحل ميزان فرسايش بيشتر از رسوب‌گذاري است و ساحل چپ پوياتر از ساحل راست است. متوسط عرض رودخانه در بازه 30 ساله براي چهار بازه مورد بررسي به ترتيب برابر 33/8، 44/7، 40/2 و 38/6 متر مي‌باشد. همچنين عرض رودخانه بازفت تا قبل از وقوع بزرگترين سيلاب در سال 1389 تغيير چنداني نداشته و مقدار آن از 40 متر تجاوز نكرده است. اما پس از وقوع سيلاب عرض رودخانه ناگهان افزايش يافته است و اين تغييرات بديهي به نظر مي‌آيد. بررسي‌هاي مربوط به چهار بازه طولي در مسير رودخانه نشان داد مقدار سينوسيته در تمام سال‌ها در بازه اول تقريبا روند ثابتي داشته است اما در بازه دوم و سوم مقدار آن بيشتر است بنابراين اين دو بازه نسبت به دو بازه ديگر فعال تر مي‌باشد. در بازه چهارم كه منتهي به سد كارون 4 است، تغييرات سينوسيته روند نزولي دارد. همچنين نتايج نشان داد كه آبگيري سد كارون 4 بر تمامي پارامترهاي ريخت‌شناسي رودخانه بازفت در بازه چهارم تأثير بسزايي داشته است.

Investigating changes in the behavior of rivers is of particular importance in the protection of hydraulic structures and the determination of the boundaries of the river bed, as well as the reduction of possible damages. Dams are among the structures that have the greatest impact on river morphology. Therefore, it is very important to study the morphology of rivers flowing to large dams in planning and ease of strategic decision making on the construction of engineering structures along the river. In recent years, due to the unique characteristics of remote sensing and satellite imagery, many studies have been done to investigate river morphological changes. In this research, the study uses 26 Landsat satellite images to investigate the morphological changes of the Bazoft River between 1985-2015. In this regard, the present study investigates morphological changes of the Basoft River, one of the northern Karun sub basins, which finally enters the Karun 4 dam. In this study, using 26 satellite images of Landsat ETM+ and OLI, the displacement pattern of the main river channel, along with the variations in width and sinousity due to sedimentation and erosion processes in long and short periods up to the year 2015 and caused by large floods in this period were investigated.