پديد آورندگان :
رزمديده، پريا دانشگاه وليعصر رفسنجان - دانشكده ايران شناسي - گروه زبان شناسي و ايران‌شناسي، ايران , شاهي راويز، محمد حسن دانشگاه وليعصر رفسنجان - دانشكده ايران شناسي - گروه زبان شناسي و ايران‌شناسي، ايران
كليدواژه :
چندمعنايي , صرف ساختي , طرح‌وارۀ ساختي , فعل مركب , همكرد گرفتن
چكيده فارسي :
جستار پيش‌رو به دنبال آن است الگوهاي شكل‌گيري فعل‌هاي مركب همراه با همكرد گرفتن را در چارچوب نظريۀ صرف ساختي (بوي، 2010الف و ب) واكاوي و چندمعنايي موجود در آن‌ها را بررسي كند. در جمع‌آوري داده‌هاي پژوهش كه پيكره‌اي حاوي 300 فعل مركب همراه با همكرد «گرفتن» است، از فرهنگ زانسو (كشاني، 1372)، فرهنگ بزرگ سخن (1381)، فرهنگ ظرفيت نحوي افعال فارسي (رسولي و همكاران،2011)، فرهنگ املايي خط فارسي (صادقي و زندي‌مقدم، 1394) و فرهنگ واژه‌ياب برخط فارسي استفاده شده است. جهت تبيين چندمعنايي فعل‌هاي مركب مورد نظر و شناخت الگوي ساخت آن‌ها، با پذيرش ايدۀ «واژگان پايگاني» و كمك‌گرفتن از مفهوم طرح‌وارۀ ساختي و زيرطرح‌وارۀ ساختي، تمامي معاني متمايز به هر الگوي شكل‌گيري اين افعال در قالب زيرطرح‌وارۀ ساختي مجزا ترسيم شد. هر چند اين زيرطرح‌واره‌هاي ساختي نيز در سطوح مختلفي از انتزاع قرار دارند. بنا به مفاهيم وراثت پيش‌فرض انگيختگي و سلسله‌مراتبي بودن واژگان، همۀ زيرطرح‌واره‌هاي ساختي تحت يك طرح‌وارۀ ساختي بسيار انتزاعي و كلي مرتبه بالا قرار مي‌گيرد. نتايج نشان داد تحليل چندمعنايي واحدهاي زباني در چهارچوب صرف ساختي، رويكردي شناختي، ساخت‌بنياد و «واژه‌بنياد» است كه در سطح انتزاعي طرح‌وارۀ ساختي اتفاق مي‌افتد. براي افعال مركب همراه با همكرد گرفتن هفت طرح‌وارۀ ساختي كلي شناسايي و ترسيم شد كه هركدام به چندين زيرطرح‌وارۀ ساختي تقسيم مي‌شدند. در نهايت، شبكۀ پايگاني و سلسله‌مراتبي كامل از اين طرح‌واره‌هاي ساختي ارائه مي‌شود.
چكيده لاتين :
The present study aims at examining the patterns of Persian compound verbs formation with “ցereftæn” light verb and their polysemy based on Construction Morphology theory (Booij, 2010a & b). The data of this study which includes 300 compound verbs with the light verb "ցereftæn" are gathered from Zanso dictionary (Keshani, 1994), Sokhan (2002), syntactic valency lexicon for Persian verbs corpus (Moloudi, Kouhestani and Rasouli, 2011), Persian calligraphy spelling dictionary (Sadeghi and Zandi Moghaddam, 2016), and Persian online dictionary. To explain the polysemy between the compound verbs and to recognize their construction pattern, by accepting the idea of using the concept of structural scheme and sub-scheme, all meanings to each pattern of formation of these verbs in the form of sub-scheme was drawn separately. However, these structural sub-schemas were at different levels of abstraction. According to the concepts of default inheritance, the motivation and hierarchy of lexicon, all structural sub-schemas were placed under a high-order general abstract scheme. The results showed that the polysemy analysis of linguistic units within construction morphology framework, cognitive approach, construction-based and "word-based" which occurred at the abstract level of the structural scheme. For compound verbs formation with “ցereftæn” light verb, seven general structural schemes were identified and plotted, each of which was divided into several structural sub-schemes. Finally, a complete network and hierarchy of these construction schemas were presented.
