حديث اسيد بن صفوان؛ نقش جريان‌شناسي راويان و ساختار اسناد در اصالت‌سنجي روايت

The Hadith of Osaid ibn Safwan; Role of the Studying of Transmitter's Current and Structure of the Isnad in Authentication of the Hadith

در چند كتاب حديثي مهم از اماميه و اهل سنت، حديثي به أسيد بن صفوان منسوب است، اما در چند جهت تفاوت دارند. در ميانِ اماميه -كه تنها محمد بن خالد برقي آن را از راويان عامه نقل مي‌كند- شخصي ناشناس بعد از شهادت اميرالمؤمنين ع خطابه‌اي مفصل در فضل ايشان گفته، ولي در اسناد عامي، گوينده خود اميرالمؤمنين ع است كه عين همان خطابه را در فضل ابوبكر مي‌گويد. گرچه تحرير سني روايت، ساختگي است، اما با عنايت به مباحث مقاله، حتي بدون استفاده از جرح و تعديل رجاليان به سه طريق مي‌توان نشان داد روايت برقي وابسته به تحرير سني است. هم ساختار و نمودار اسناد، تأخر سند برقي را مي‌نماياند، و هم جريان‌شناسيِ مهم‌ترين راويان از بخشِ مشتركِ اسناد، حاكي از تناسب فضاي ايشان با تحرير عامي است، و هم بررسي تطبيقي متن دو تحرير آشكارا شواهدي از وقوع تحريف در تحرير برقي دارد. و نتيجه هر سه بررسي كاملاً همسو است. بعدها عبارات همين روايت در برخي از زيارات نيز راه يافته است.

In several important Hadith collections of the Imamiyyah and Sunnis, there is a hadith attributed to Osaid ibn Safwan. This hadith has two different versions.the version in Imami sources has been narrated only by Muhammad ibn Khalid al-Barqi, and in it, after the martyrdom of Amir al-Muʿminin (Imam Ali) (a), an unknown person has given a long lecture on his excellence.However, in its Sunni version, the narrator is Imam Ali himself that delivers the same lecture on AbuBakr's virtue. Although this Sunni version is fabricated, but this article shows that in three ways without using rijali criticism and praise of the transmitters (Al-Jarḥ wa l-taʿdīl)- it can be shown that Barqi's narration relates to Sunni's one: Both the structure Constitution and diagram of the Isnads indicates the poseriority of Barqi's version. Also, by studying the current of the most important transmitters of the common part of these Isnads, it reveals that their intellectual, ideological, and cultural spaces are in conformity with the Sunni version, and the comparative study of both versions clearly shows some signs of distortion in Barqi's narration. Furthermore, the results of these three investigations are completely consistent. Later, some phrases of this narration penetrated some pilgrimages.