تأثير واژگاني زبان فارسي بر كُردي كُرمانجي خراساني

Lexical effects of Persian language on Khurasani Kormanji Kurdish

زبان فارسي در سرزمين وسيع ايران از ديرباز مورد استفاده بوده و به علّت رسايي، شيوايي و سادگي از نظر دستوري و آوايي، مورد توجّه پادشاهان و درباريان بوده و همواره زبان-هاي ايراني ديگر را تحت تأثير قرار داده است. زبان كُردي كه يكي از زبان‌هاي مهم ايراني است به سبب نزديكي به زبان فارسي و همسايگي با آن زبان و رسمي بودن زبان فارسي در بسياري از مناطق كُردنشين، مانند ديگر زبان‌هاي ايراني، تأثيرات فراواني را از زبان فارسي پذيرفته است. يكي از گويش‌هاي زبان كُردي كه در محيطي فارسي‌زبان، قرار گرفته و احتمال تأثيرپذيري آن گويش از گويش‌هاي ديگر كُردي بيشتر است، گويش كُرمانجي خراساني است كه شاخه‌اي از كُرمانجي شمالي است. مسألة اصلي در اين پژوهش، تأثير واژگاني زبان فارسي بر گويش كُرمانجي خراساني بوده است و هدف، شناسايي كيفيّت و ميزانِ تأثير زبان فاسي از نظر واژگاني بر كُردي كُرمانجي خراساني است و در اين راستا از روش تحقيق ميداني- كتابخانه‌اي و ابزار پرسشنامه و مصاحبه بهره گرفته شده است. از بررسي واژگان مشهور و پركاربرد كُرمانجي خراساني، اين نتيجه، حاصل شده كه زبان فارسي بر اين گويش، اثرگذار بوده امّا اين تأثيرات، اندك بوده است. از مجموع 342 واژة بررسي شده كه در گويش كُرمانجي خراساني رايج است، تعداد 23 واژة آن از زبان فارسي وام گرفته شده است. بر اين اساس، نسبت واژگان فارسي در كُرمانجي خراساني (6.72%) است. در بررسي كنايات و تركيبات عاميانه نيز اين نتيجه به دست آمده است كه بعضي كنايات و تركيبات عاميانة فارسي، عيناً وارد گويش كُرمانجي خراساني شده و در بعضي موارد، ترجمة آن‌ها راه يافته است و گاه، معادل فارسي آن‌ها به گويش كُرمانجي خراساني ورود پيدا كرده است؛ به اين ترتيب، 40% كنايات و تركيبات عاميانه، از زبان فارسي، وام گرفته شده و 60% كُردي است.

Persian language has been used in the vast country of Iran from long ago. This language has always attractedkings and courtiers because of its fluency, eloquence and simpleness; and it has always affected other Iranian languages. Kurdish language is one of the Iranian languages which because of its closeness to Persian languageand also because of formalness of Persian language in many the Kurd-settled areas, like other Iranian languages, has received a lot of effects from Persian language. One dialect of Kurdish language which has been used in a Persian-speaking environment and is more likely to be affected compared to otherKurdish dialects is Khurasani Kormanji Kurdish dialect which is branch of northern Kormanji. The main subject in this survey is the study of lexical effects of Persian language on Khurasani Kormanji dialect, and the objective is to identify the quality and level of the effects of Persian language on Khurasani Kormanji dialect of Kurdish language. This survey uses field study and library research methods, and the used tools are questionnaires and interviews. By studying popular and highly-used Khurasani Kormanji words, it was concluded that Persian language has been effective on this dialect, but these effects have been few. Out of 342 studied words that are popular in Khurassani Kormanji dialect, 23 words had been borrowed from Persian. On this basis, the ratio of Persian words in Khurasani Kormanji is 6.72%. In the study of popular expressions and phrases as well, was concluded that some of the popular Persian expressions and phrases have directly entered Khurasani Kormanji dialect; in some cases, their translations have entered this dialect, and in some other cases, their Persian equivalents have entered Khurasani Kormanji dialect. In this way, 40% of the popular expressions and phrases have been borrowed from Persian language, and 60% of them are Kurdish.