بازنمود طرح واره‌هاي تصوري در توصيفات كودكان بينا و نابينا در زبان فارسي در دو گروه سني (6-8 و 8-10 سال)

Representation of Image Schemas in Persian Descriptions of the Sighted and Blind Children: 6-8 and 8-10 Age Groups

هدف مطالعه حاضر اين است كه بازنمود طرحواره‌هاي تصوري در توصيفات زباني كودكان بينا و نابينا در دو گروه سني 6-8 و 8-10 سال را مورد بررسي قرار دهد تا مشخص شود كه فقدان حس بينايي تا چه حد مي‌تواند در بازنمايي سه طرحواره مد نظر در تحقيق، (طرحواره‌هاي فضا، مسير و نيرو) مؤثر باشد. به اين منظور، از 10 كودك بينا و 10 كودك نابينا خواسته شد تا در قالب مصاحبه 20 موقعيت عيني را توصيف كنند كه در مجموع، 944 جمله حاوي سه طرحواره از داده‌ها استخراج شد. بررسي‌هاي آماري نشان مي‌دهد كه كودكان بينا در قياس با كودكان نابينا به طور ميانگين و به شكل معناداري سه طرحواره را به ميزان بيشتري به كار برده‌اند؛ به طوري كه ميانگين رتبه‌اي براي كودكان بينا 33/4 و براي كودكان نابينا 67/2 مي‌باشد. به نظر مي‌رسد كودكان نابينا به اين علت كه فاقد يكي از حواس پنج‌گانه هستند؛ دريافت‌هاي حسي-ادراكي محدود‌تري نسبت به گروه مقابل دارند و گستره محدودتري از محيط را ادراك كرده و آن را به زبان نيز منتقل مي‌كنند. اين در حالي است كه عامل سن تأثير چنداني در بازنمايي طرحواره‌ها نداشته است. علاوه‌براين، بررسي تفاوت بازنمايي تك‌تك طرحواره‌ها نشان داد كه كودكان نابينا از طرحواره فضا به ميزان بيشتري نسبت به كودكان بينا استفاده كرده‌اند. در مقابل، كودكان بينا طرحواره نيرو را به طور معنا‌دار در قياس با كودكان نابينا به ميزان بيشتري به كار برده‌اند كه به نظر مي‌رسد چنين تفاوتي با ميزان پيچيدگي طرحواره‌هاي تصوري مرتبط باشد.

The present study aims to investigate the representation of image schemas in Persian descriptions of the sighted and blind children in the age groups of 6-8 and 8-10. It attempts to study the possible impact of the sense of sight loss on the linguistic representation of three image schemas, namely, space, path, and force schemas. To this end, through interviews, 10 blind and 10 sighted children were asked to describe 20 concrete situations in Persian and a sum of 944 sentences representing three image schemas were elicited as the data. The results of the quantitive analysis show that the sighted children used these three image schemas significantly more than the blind children. The average rank for the sighted children is 33/4 and that for the blind children was 67/2. The blind children, having more limited sensory-perceptual perceptions, represent a more limited range of linguistic representations of the image schemas in their linguistic communications. It was also found that the age of the participants had little effect on the representation of the image schemas. A statistical comparison of the representation of the three image schemas also shows that blind children have used space schemas to a greater extent than sighted children. In contrast, sighted children used the force schema significantly more than blind children. This, in turn, seems to be related to the degree of the complexity of image schemas