جرم پيش‌دستي در معاملات: مانعي براي كارايي بازار سرمايه

حفظ و تأمين امنيت اطلاعات شركت­هاي سهامي امر بسيار مهمي است كه لازم است با جرم‌‌انگاري رفتارهاي ناقض نظم حاكم بر بازار مالي، مانع اقداماتي شد كه سبب از بين رفتن كارايي بازار و اعتماد كنشگران بازار سرمايه مي شوند. يكي از اين رفتارها، پيش‌دستي در معاملات اين بازار است. بنابراين، بايد توجه كرد كه مجازات اين جرم به شكلي مشخص گردد كه تا حد بالايي باعث بازدارندگي شود. دسترسي به اطلاعات افشاء­نشده در بازار سرمايه توسط برخي از كارگزاران اين بازار امري اجتناب ناپذير است. چنانچه اشخاصي كه بواسطه­ي شرايط كاري به اين اطلاعات دسترسي دارند و موظّف به حفظ و عدم استفاده از اين اطلاعات مي‌باشند تا پيش از نشر عمومي اين اطلاعات، به نفع خود يا ديگري از آن بهرهمند شوند و با اين كار منفعتي كسب نمايند يا از ورود ضرري اجتناب گردد، جرم پيش‌دستي در معاملات بازار سرمايه محقق خواهد شد. اين مقاله به روش توصيفي تحليلي به بررسي «پيش‌دستي در معاملات» همراه با تجزيه و تحليل عناصر تشكيل دهنده و شرايط ارتكاب اين جرم به‌صورت تطبيقي پرداخته است. با توجه به اهميّت امنيت در بازار بورس، توجه به شرايط كنوني اقتصادي كشور و حساسيت‌هاي مرتبط با آن، تأثير اين شرايط در تغيير ماهيت جرم پيش‌‌دستي در معاملات بازار سرمايه و به تبع مجازات آن در برخي شرايط، ارتباط جرم پيش‌دستي با جرائم مشابه، ضمانت اجراهاي حقوقي و كيفري اين جرم با توجه به قوانين كيفري ديگر و ميزان بازدارندگي مجازات هاي پيش‌بيني شده براي آن مورد بررسي قرار گرفت.