پديد آورندگان :
برفي، فاطمه دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي خوزستان - دانشكده كشاورزي - گروه علوم باغباني، اهواز , صالحي سلمي، محمدرضا دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي خوزستان - دانشكده كشاورزي - گروه علوم باغباني، اهواز , زارع، احمد دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي خوزستان - دانشكده كشاورزي - گروه مهندسي توليد و ژنتيك گياهي، اهواز
كليدواژه :
آنتياكسيدانتي , جذب محلول , دندروگرام , ژنوتيپ , عمرگلجاي
چكيده فارسي :
گل نرگس شهلا (Narcissus tazetta) از تيره Amaryllidaceae، ازنظر ويژگي هاي زينتي و دارويي اهميت فراواني در دنيا دارد. هدف از اين پژوهش بررسي تنوع 13 جمعيت نرگس از مناطق معتدل و گرمسيري كشور براي يافتن جمعيت هاي برتر از نظر كيفيت پس از برداشت، با توجه به شاخص هاي مورفولوژيك و بيوشيميايي بود. اين پژوهش به صورت طرح بلوك هاي كامل تصادفي با 4 تكرار در مزرعه انجام شد. در اين تحقيق، شاخص هاي مؤثر بر كيفيت گل بريده شامل: تعداد ساقه گل دهنده، طول ساقه، وزن ساقه همراه گل، جذب محلول، كيفيت ظاهري، كلروفيل برگ، پرولين گلچه، كربوهيدراتهاي محلول گلچه، فنول كل گلچه، محتواي مالون دي آلدئيد گلچه، پروتئين گلچه، فعاليت آنزيمهاي پراكسيداز و كاتالاز گلچه اندازه گيري شد. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه تفاوت بين جمعيت ها براي كليه صفات بجز كيفيت ظاهري معني دار بود. بر اساس تجزيه خوشهاي داده هاي بيوشيميايي، جمعيت ها در دو گروه اصلي تقسيم شدند. گروه اول شامل جمعيت هاي كازرون، بهبهان، جهرم، ايلام، شيراز و كرمان بود. در اين گروه؛ صفات مهمي هم چون كلروفيل كل، جذب محلول و فنول كل بيشترين مقدار را داشتند. گروه دوم به دو زير گروه تقسيم گرديد. در زير گروه الف جمعيت هاي خوسف، قائمشهر و خرم آباد قرار داشتند و در زير گروه ب اهواز، آبدانان، گچساران و مهران قرار گرفتنتد. زير گروه الف صفاتي چون محتواي پرولين، مالوندي آلدئيد، آنزيمهاي آنتي اكسيداني پراكسيداز و كاتالاز عوامل مؤثر در اين گروه بودند. در زير گروه ب ويژگي هاي پروتئين كل و كربوهيدراتهاي محلول بيشترين مقدار را داشتند. از لحاظ عمرگلجايي جمعيتهاي اهواز، آبدانان، گچساران و مهران كه بيشترين مقدار پروتئين كل و كربوهيدرات هاي محلول را در پايان آزمايش داشتند و محتواي پرولين، مالوندي آلدئيد، آنزيم هاي آنتي اكسيداني پراكسيداز و كاتالاز آنها پس از گذشت 10 روز در سطح پاييني بود به عنوان جمعيتهاي برتر معرفي شدند. به طور كلي اين ارزيابي نشان داد تنوع مورفولوژيك و بيوشيميايي بالايي در جمعيتهاي بومي نرگس وجود دارد كه ميتواند در نتيجه تنوع اقليمي بسيار متفاوت در ايران و هم چنين جهش در اين گياه باشد. در مجموع درك چنين تنوع بالايي در مديريت و حفاظت ژرمپلاسم اين گياه مفيد مي باشد و بهنژادگر را در تعيين راهبردهاي بهرهبرداري، اصلاح و اهلي سازي و كشت و كار اين گياه ياري ميكند.
چكيده لاتين :
Narcissus is a member of the Amaryllidaceae family. This specie is very important in the world as an ornamental plant. In order to study the diversity between narcissus genotypes, an experiment was conducted using a completely randomized block design with 13 genotypes and 4 replications at Agricultural Sciences and Natural Resources University of Khuzestan. In this study, effective indicators on cut flower quality include: number of flowers, stem height, stem and flowers weight, solution uptake, visual quality, chlorophyll of leaf, florets proline, soluble carbohydrates of florets, total phenols of florets, malondialdehyde content of florets, protein, activity of peroxidase and catalase enzymes activities were measured. The results showed that based on the cluster analysis of physiological data, genotypes were divided into two main groups. The first group included the genotypes of Kazerun, Behbahan, Jahrom, Ilam, Shiraz and Kerman. In this group, important traits such as total chlorophyll, solution absorption and total phenol had the highest amount. The second group was divided into two subgroups. Subgroup A included Khosf, Ghaemshahr and Khorramabad genotypes and subgroup B included Ahvaz, Abdanan, Gachsaran and Mehran. Subgroup A, traits such as proline content, malondia aldehyde, antioxidant enzymes peroxidase and catalase were effective factors in this group. Subgroup B had the highest total protein and soluble carbohydrate properties. It was found that the populations of Ahvaz, Abdanan, Gachsaran and Mehran, having the highest amount of total protein and soluble carbohydrates at the end of the experiment, and the content of proline, malondialdehyde, antioxidant enzymes peroxidase and catalase were at a low level, after 10 days, therefore, they introduced as superior populations for cut flowers. In general, the study showed that there was a high morphophysiological diversity in the native genus of narcissus, which can be the result of very different climatic diversity in Iran, as well as mutation and sexual reproduction by seeds in this plant. In general, understanding such a high diversity is useful in the management and protection of the germplasm of this plant and helps the breeder in determining the strategies of exploitation, breeding and domestication and cultivation of this plant
