بازكاوي معناي مادۀ رحمت؛ به ويژه در مقام انتساب به خداي سبحان

وصف رحمت در قرآن كريم بارها در قالب‌هاي مختلف به خداي سبحان منتسب گشته و آثاري اساسي و بس مهم براي آن ياد شده است؛ از اين رو، ارتقاي معرفت در خصوص آن مهم و مفيد است. طبيعي است كه واكاوي مفهوم «رحمت الهي» ابتدائاً منوط به مفهوم‌يابي خود مادۀ رحمت است. تحقيق حاضر كوشيده به شيوۀ توصيفي _ تحليلي به تعريفي دقيق‌تر از مادۀ رحمت و در پي آن ارائۀ مفهومي دقيق‌تر در خصوص «رحمت الهي» بپردازد و البته در اين مسير به گونۀ مقتضي از راهكارهاي معناشناسي بهره برده است. باري مي‌توان گفت: «رحمت» در معناي اصلي‌اش عبارت است از ميل دروني به ايصال خير به «مرحوم»، كه از محبت برخاسته از نوعي مبدأ مشترك يا قرب پيشين نشئت مي‌گيرد. در مواردِ انتساب مادۀ «رحمت» به خداي سبحان در آيات شريفه نيز، به‌رغم برخي تأويلاتِ خلاف ظاهر، به نظر مي رسد مراد از رحمت، مُفادِّ متعارفِ معنايِ پيش­گفته، البته با لحاظ شأن الهي است؛ هرچند از باب مجاز، گاه رحمت الهي، به فعل افاضه و اِنعام الهي يا مصداق خارجي نعمت و فيض الهي نيز اطلاق شده است.