واكاوي جلوه‌هاي كهن‌الگوي آنيموس در شعر نازك الملائكه

Exploring Manifestations of Animus Archetype in Nazik Al-Malaika’s Poems

در الگوي روانكاوي يونگ، ساحت روان هر انسان متشكل از دو عنصر نرينه و مادينه است كه فقط قطب موافق آن عيان است و ديگري در درون، نهفته است. آنيموس يا نرينة درون، ساحت مردانة وجود هر زن است كه مسئول خلق و خو و روحيات مردانه است و به طور ناخودآگاه بر رفتار، عملكرد، گفتار و حيات رواني زن اثر مي­ گذارد. در باور يونگ اگر زن بتواند اين نيروي دروني را مهار كند و با او از در سازش در آيد از ويژگي­هاي مثبت آن كه عموما صفات خاص مردانه هستند، برخوردار مي­شود و برعكس اگر نتواند آن را كنترل كند، خصائص منفي مردانه بر او غلبه مي­كند. نمود بيروني اين نيروي دروني در محصولات ذهني زنان به شكل ­هاي مختلفِ مثبت و منفي بروز مي­كند. شعر زنانه يكي از تجليگاه­هاي اصلي بروز و ظهور آنيموس است. هدف جستار حاضر، كشف جلوه ­ها، دلالت­ها و معاني پنهان آنيموس در شعر نازك الملائكه است كه از او به عنوان يكي از پرچمداران انقلاب فرمي و محتوايي در شعر معاصر عربي ياد مي­شود. نبود تحليلي روشمند دربارة موجوديت مردانه در شعر نازك بر مبناي يك رويكرد روانشناختي به عنوان ضرورت اين مقال تشخيص داده شد. نتايج نشان مي­دهد، شاعر طي جريان فرديت­يابي خود، گاه با نبمة مردانه وجود خود به تفاهم و آرمش مي­رسد و گاه با او به كشمكش مي­پردازد و از اين طريق حيات رواني­اش به مخاطره مي­افتد. همچنين غلبة نوميدي بر كليت شعر او بيانگر آن است كه شاعر در جريان كشمكش با اين نيروي اثرگذار، غالبا ناموفق بوده بنابراين جنبه ­هاي منفي آنيموس در قياس با جنبه ­هاي مثبت در شعر او نمود بيشتري دارد.

In Jung's analytical psychology model, the mental part of human beings consists of male and female elements and only the agreeing side or element is evident and the other side is hidden. The animus or inner male is the masculine side of woman and responsible for masculine behaviors that influences subconsciously her behavior, performance, speech, and mental life. Jung believes that if a woman can control her inner force and compromise with it she will show its positive masculine characteristics and if she cannot control it she will show negative masculine characteristics. This inner force of women’s mental issues manifests itself in various positive and negative forms. Female poetry is one of the main manifestations of the animus. The study aimed to discover the manifestations, meanings, and implications of animus in Nazik al-Malaika’s poems, as one of the pioneers of form and content revolution in contemporary Arabic poetry. Lack of a systematic analysis of the masculine aspect of Nazik Al-Malaika’s poems, as one of pioneering female contemporary Arabic poetry, which uses psychological approaches was identified to be necessary. The results showed that in her individuality realm, she sometimes is in peace with her male side and sometimes she struggles with it and puts her psychological life in danger. Moreover, the dominance of desperation in her poems shows that she has usually been unsuccessful in dealing with the influencing force. Therefore, the negative aspects of animus are more manifested in comparison with positive aspects.