ارزيابي آلودگي فلزات سنگين در رخساره‌هاي شيميايي سازند گچساران در ناحيه گيلانغرب، باختر كرمانشاه

Assessment of heavy metals Pollution of Chemofacies in The Gachsaran Formationm Gilan e Gharb area, West Kermanshah

تعيين ميزان پراكندگي فلزات سنگين در واحد هاي سنگي و بررسي آلودگي­هاي ناشي از آن ها، از مباحث ضروري زيست محيطي است كه آگاهي و شناخت آن ها، در مديريت و كنترل آلاينده ها اهميت فراوني داشته و از اهداف اصلي اين پژوهش است. روش بررسي: جهت تعيين غلظت فلزات سنگين از تكنيك XRFوICP-mass بهره گرفته و با استفاده از نرم افزار­هاي آماري و شاخص­هاي آلودگي، به بررسي ميزان آلايندگي اين فلزات در تاريخ 20 اسفند ماه سال 96 بر روي رخساره هاي شيميايي سازند گچساران در نواحي باختري استان كرمانشاه، پرداخته شد. يافته ­ها: يافته ها حاكي از ميزان بالاي غلظت كادميوم در رسوبات سازند گچساران با ميانگين غلظت (3/3) ppm بود كه بالاتر از (3/0)ppm غلظت آن در پوسته مي­باشد. هر سه شاخص مورد استفاده (شاخص زمين انباشتگي، فاكتور غني شدگي، ضريب آلودگي و ضريب بار آلودگي) آلودگي كادميوم در رسوبات مورد مطالعه را نشان دادند اما فلزات مولبيدن، آلومينيوم، كبالت و آهن، آلودگي را در رسوبات نشان ندادند. همچنين مقادير دو شاخصCF و EF روند مشابهي را در مورد وضعيت عناصر آلاينده، در رسوبات نشان دادند. بحث و نتيجه­ گيري: وجود مقادير قابل توجه عنصر كادميوم درتوالي هاي سازند گچساران، مي تواند تحت تاثير فرايند انحلال سنگ ها و رسوبات توسط آب هاي سطحي و زيرزميني، همچنين فعاليت­هاي بيولوژيكي (كشاورزي و معدن­كاري) بيشتر شده و اثرات نامطلوب زيست محيطي بر جاي گذارد. لذا پيش بيني و انجام تمهيدات لازم در اين خصوص، ضروري به نظر مي رسد.

Background and Objective: Distribution of heavy metals in rock units and their pollutants are necessary environmental issues which have high importance. Material and Methodology: Because of not performed environmental geochemical studies of heavy metals in Iran based on chemostratigraphic studies, for this purpose, this study on chemofacies of Gachsaran formation in Kermanshah with the aim of assessing environmental heavy metal pollution was carried out. For determine the concentrations of heavy metals, XRF and ICP mass techniques were used and the amount of metal contamination was investigated using statistical softwares and pollution indices. Findings: The results indicated high concentration of cadmium in sediments of Gachsaran Formation (3.3) ppm which is higher than (0.3) ppm in crust. All three used indices (Igeo, EF ANF CF) showed cadmium contamination in studied sediments but molybdenum, aluminum, cobalt and iron did not showpollution in sediments. Furthermore the values of CF and EF indices showed a similar trend about element contamination in sediments. Discussion and Conclusion: Significant amounts of cadmium in the Gachsaran Formation can be further affected by the dissolution process of rocks and sediments by surface and groundwater, as well as by biological (agricultural and mining) activities and can has non optimal environmental impacts. Therefore, it is necessary to anticipate and make the necessary arrangements in this case. High levels of cadmium in the sequences of the Gachsaran Formation can effected by dissolution, as well as biological activities (agriculture and mining).