پديد آورندگان :
روستايي، مظفر سازمان تحقيقات، آموزش وترويج كشاورزي - موسسه تحقيقات كشاورزي ديم كشور، مراغه، ايران , جعفرزاده، جعفر سازمان تحقيقات، آموزش وترويج كشاورزي - موسسه تحقيقات كشاورزي ديم كشور، مراغه، ايران , اسكندر، ايرج سازمان تحقيقات، آموزش وترويج كشاورزي - موسسه تحقيقات كشاورزي ديم كشور، مراغه، ايران , قهرمانيان، غلامرضا سازمان تحقيقات، آموزش وترويج كشاورزي - موسسه تحقيقات كشاورزي ديم كشور، مراغه، ايران , جاويدان، عليرضا سازمان جهاد كشاورزي استان آذربايجان‌شرقي، هشترود، ايران
كليدواژه :
ارتفاع بوته , خاكورزي , شاخص بهره وري بارش , عملكرد دانه
چكيده فارسي :
به منظور نمايش ظرفيت زراعي و پتانسيل عملكرد ارقام معرفي شده و لاين‌هاي‌پيشرفته گندم ديم در مزرعه كشاورزان، تعداد 15 لاين و رقم گندم ديم در روستاي جغول از توابع شهرستان هشترود طي دو سال زراعي 98-1397 و 99-1398در پروژه ارتقاي امنيت غذايي در ديم‌زارهاي كشورتحت روش‌هاي متفاوت خاكورزي شامل سه روش‌مرسوم، كمخاكورزي و بي‌خاك‌ورزي مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج تجزيه واريانس صفات زراعي در طي دوسال زراعي نشان داد كه بين روش‌هاي‌مختلف خاك‌ورزي‌تفاوت معني-داري وجود نداشت. اختلاف ژنوتيپ‌هاي مورد مطالعه براي صفات عملكرد دانه،تعداد سنبله بارور در مترمربع، وزن هزاردانه، عملكرد بيولوژيك وشاخص بهره وري از بارش معني‌دار بود. اثر متقابل خاك-ورزي‌با ژنوتيپ براي صفات مذكور غير معني دار بود. ميانگين عملكرد دانه ژنوتيپ‌هاي گندم تحت روش-هاي‌مرسوم، كمخاكورزي و بي‌خاك‌ورزي به ترتيب 1228، 1306 و 1482 كيلوگرم درهكتار بود. در تيمار خاكورزي مرسوم ارقام باران و جام به ترتيب با 1562 و 1404، در تيمار كم خاكورزي رقم جام و لاين‌هاي شماره 12 و 13 به ترتيب با 1698، 1541 و1604 و در تيمار بدون خاكورزي (كشت مستقيم) ارقام هما، باران، جام و لاين‌هاي 11 و 14 به ترتيب با 1742، 1698، 1622، 1681 و 1595 كيلوگرم در هكتار از عملكرد دانه بيشتري برخوردار بودند. در اين بررسي رابطه (همبستگي) صفات ارتفاع بوته، تعداد سنبله بارور در مترمربع، وزن هزار دانه، شاخص بهره وري از بارش و عملكرد بيولوژيك با عملكرد دانه مثبت و معني دار بود
چكيده لاتين :
In this study, in order to show the crop capacity and production potential of wheat cultivars and advanced lines in farmers' fields under different tillage methods, 15 bread wheat genotypes in Joghool village of Hashtrood city during two cropping years 2018-2020 with the cooperation of provincial executives the food security project, Farmer, was evaluated under three scenarios: conventional, low tillage and direct cultivation. The results of analysis of variance of agronomic traits during two crop years (2018-20) showed that there was no significant difference between different tillage scenarios. The differences between the studied genotypes were significant for grain yield, number of fertile spikes per square meter, 1000-seed weight, biological yield and rainfall productivity index. The interaction of different tillage methods with genotype was not significant for the mentioned traits. The mean grain yield of wheat genotypes under conventional, low tillage and direct sowing methods were 1228, 1306 and 1482 kg / ha, respectively. In the conventional method, Baran and Jam cultivars with 1562 and 1404 kg/ha, in low tillage method, Jam cultivar and lines No. 12 and 13 with 1698, 1541 and 1604 kg/ha respectively, and under direct cultivation of Homa, Baran, Jam and line No. 11 with 1742, 1698, 1622 and 1681 kg/ha, they had higher grain yield respectively. In this study, the relationship between plant heights, number of fertile spikes per square meter, 1000-seed weight, rainfall productivity index and biological yield with grain yield was positive and significant.
