عوامل مؤثر بر افزايش شاخص قيمت مواد غذايي با استفاده از رويكرد رگرسيوني كوانتايل

Determinants of Food Price Index in Iran: A Quantile Regression Approach

با توجه به افزايش قيمت مواد غذايي در ايران و با در نظر گرفتن احتمال محدود شدن دسترسي به منابع غذايي باكيفيت، در اين مقاله به بررسي و برآورد تأثير عوامل گوناگون بر چندك‌هاي مختلف توزيع شاخص قيمت مواد غذايي با استفاده از رويكرد رگرسيوني كوانتايل پرداخته شده است كه توانايي شناسايي روابط غيرخطي را نيز دارد. در اين مطالعه، اثر تغييرات متغيرهاي كلان و سياستي با تأكيد بر ارزش افزوده بخش كشاورزي، نرخ ارز، حجم نقدينگي، شاخص قيمت جهاني مواد غذايي و شاخص حمايت دولتي بر شاخص قيمت مواد غذايي ايران در بازه زماني 1383 تا 1398 به صورت فصلي بررسي شده است. يافته‌هاي تحقيق حاكي از آن است كه متغيرهاي شاخص قيمت جهاني مواد غذايي و نرخ ارز در تمام چندك‌هاي توزيعي، تأثيري مثبت، معنادار و نهايتاً غيرخطي بر شاخص قيمت مواد غذايي دارند. در حالي‌كه ارزش افزوده بخش كشاورزي و شاخص حمايت دولتي به‌طور منفي، معنادار و غيرخطي بر متغير وابسته تأثيرگذار است. همه متغيرها در تمام چندك‌ها داراي علامت يكسان بوده‌اند كه نشان از هم جهتي آن ها در تمام طول توزيع دارد؛ اما شدت اثرگذاري آن‌ها متغير بوده است. اثرگذاري متغير حجم نقدينگي نيز در تمام چندك‌ها مثبت و معنادار برآورد شد و روند اثرگذاري آن با شيب نزولي است كه نشان‌دهنده رابطه غيرخطي اين متغير با متغير وابسته است. اين متغير در توزيع‌هاي پايين تورم مواد غذايي داراي بيشترين اثرگذاري بوده است كه نشان از اثرگذاري بيشتر اين متغير نسبت به ساير متغيرها در تورم‌هاي پايين است.

Due to the increase in food prices and limited access to qualified food resources, the impact of various factors on different food price distribution multiplexes was studied in this paper using the quantile regression approach with having capability of identifying nonlinear relationships. This study examines the effect of macro and policy variables such as agricultural value-added, exchange rate, money supply, world food price index, and government support index on Iran's food price index in the period 1383:1 to 1398:4. The results indicate that; the world food price index and exchange rate have a significantly positive non-linear impact on the food price index in all distribution quantiles. While the value-added of the agricultural sector and the government support index have a negative non-linear effect on the dependent variable. All variables in all quantiles had the same sign throughout the distribution, but the intensity of their effect was variable. The effect of the money supply variable was also significantly positive in all quantiles and has a downward slope which shows the existence of a non-linear relationship between this variable and the dependent variable. This variable has had the greatest effect in the first quantiles of food inflation, which shows that this variable is more effective than other variables in lower inflation.