ارزيابي سازگاري و پايداري لاين‌هاي جهش‌يافته كلزاي زمستانه در مناطق سرد و نيمه سردسير ايران به روش GGE باي پلات

اين پژوهش به منظور بررسي پايداري و سازگاري عملكرد دانه و شناسايي ژنوتيپ‌هاي پرمحصول كلزا در ايستگاه‌هاي تحقيقاتي مناطق سرد و نيمه سردسير شامل كرج، زرقان، اصفهان و كرمانشاه انجام گرفت. در اين بررسي تعداد 16 لاين جهش‌يافته كلزا به همراه والدين آن‌ها و سه رقم تجاري در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار طي دو سال زراعي (1396-1394) در كرج مورد ارزيابي قرار گرفتند. تجزيه مركب (دو سال و چهار مكان) نشان داد كه اثرات ساده سال و ژنوتيپ، اثر متقابل سال در مكان، ژنوتيپ در مكان و اثر متقابل سال در مكان در ژنوتيپ براي عملكرد دانه از نظر آماري معني‌دار بود. بيشترين وكمترين عملكرد دانه به‌ترتيب مربوط به كرمانشاه با 4016 كيلوگرم در هكتار و زرقان با 2886 كيلوگرم در هكتار بوده و لاين T9004 با متوسط عملكرد دانه 3840 كيلوگرم در هكتار بيشترين عملكرد دانه را در بين ارقام و لاين‌ها مورد بررسي داشت. براي مطالعه اثر متقابل ژنوتيپ در محيط از روش GGE  باي پلات استفاده شد. بر اساس نمودار چند ضلعي مربوط به ژنوتيپ‌ها، لاين‌هاي، Z8006، Z9007، Okapi و Z8003 به ترتيب در كرج، زرقان، كرمانشاه و اصفهان بيشترين عملكرد را توليد نمودند. هم‌چنين براساس نمودار ژنوتيپ ايده‌آل فرضي و نمودار باي پلات ژنوتيپ‌ها و محيط‌ها، لاين‌Z9007 باتوجه به معيار پايداري در روش GGE و مقايسه رتبه‌بندي عملكرد دانه، پايداري مطلوب‌تري را نشان داد و به‌عنوان ژنوتيپ برتر از لحاظ توليد دانه و نيز پايداري عملكرد شناسايي شد.