بررسي شاخص‌هاي فيزيولوژيكي در پاسخ به تنش سرما در گوجه‌فرنگي وحشي (Solanum habrochaites) جهت غربالگري لاين‌هاي متحمل به سرما

به ‌منظور تعيين ويژگي‌هاي تحمل به سرما و غربالگري لاين‌هاي گوجه‌فرنگي حساس به سرما، اين مطالعه به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح پايه كامل صادفي با چهار تكرار در سال 1397 در دانشگاه فردوسي مشهد انجام شد. عوامل آزمايش شامل دو سطح تنش سرما (صفر و دو درجه سانتي‌گراد) و سه لاين گوجه‌فرنگي (LA1777، LA3969 و LA4024) بودند. نتايج نشان داد در شرايط تنش سرما لاين وحشي LA1777 كمترين ميزان نشت الكتروليت و مالون‌دي‌آلدئيد (MDA) را نسبت به لاين حساس LA4024 نشان داد. ميزان MDA در لاين LA4024 در دماي دو درجه سانتي‌گراد 46 درصد و در دماي صفر درجه سانتي‌گراد 36 درصد بيشتر از لاين LA1777 بود. مهارفعاليت راديكال DPPH در لاين متحمل LA1777 در دماهاي دو و صفر به‌ترتيب 43 و 45 درصد بيشتر از لاين حساس LA4024 بود. ميزان آنتوسيانين در لاين‌هايLA1777 و LA3969، 49 درصد بيشتر از لاين LA4024 در دماي صفر درجه سانتي‌گراد بود. فعاليت آنزيم‌هاي كاتالاز، پراكسيداز و آسكوربات پراكسيداز در شرايط تنش سرما در لاين LA1777 كه متحمل به سرما است بالاتر از دو لاين ديگر بود كه حاكي از سيستم محافظتي قوي‌تر اين لاين در به دام انداختن پراكسيدهيدروژن است. بعداز تنش سرما لاين LA1777 و LA3969 به‌ترتيب بالاترين بيشينه‌ي كارايي پتانسيل فتوسيستمII را در شرايط سازگار شده با نور (F’v/F’m) داشتند، كه احتمالاً مي‌تواند دليل ثبات بالاتر غشاي سلولي باشد. به‌طوركلي نتايج نشان داد كه به جاي تنش طولاني مدت در دماي چهار درجه سانتي‌گراد مي‌توان از روش تنش كوتاه مدت به‌منظور غربالگري سريع لاين‌هاي گوجه‌فرنگي براي به‌گزيني تحمل به سرما استفاده كرد.