عنوان مقاله :
ارايه الگوي نوين زونبندي در مناطق حفاظت‌شده با تاكيد بر ارزيابي ارتباطات زيستگاهي در زيستگاه قوچ و ميش البرز مركزي منطقه حفاظت‌شده ورجين
عنوان به زبان ديگر :
Introducing a novel zoning model in protected areas based on habitat connectivity analysis in habitat patches of Ovis orientalis in Varjin protected area
پديد آورندگان :
خيرخواه قهي، نسيم دانشگاه تهران - پرديس دانشكده‌هاي فني - دانشكده محيط زيست، تهران، ايران , جوزي، علي دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران شمال - گروه مهندسي محيط زيست، تهران، ايران
كليدواژه :
ارتباطات زيستگاهي , تاب‌آوري , زونبندي , قوچ و ميش البرز مركزي , منطقه حفاظت‌شده ورجين
چكيده فارسي :
پژوهش حاضر با هدف ارايه الگوي نوين زونبندي مناطق حفاظت‌شده با تاكيد بر ارزيابي ارتباط زيستگاهي در منطقه حفاظت‌شده ورجين در استان تهران به انجام رسيده است. مناطق حفاظت‌شده، رويكردي براي حفاظت از تنوع زيستي و عرضه خدمات اكوسيستمي در نواحي ارزشمند اكولوژيكي است و با افزايش شدت فشارهاي انساني و پيدايش الگوهاي مديريت تاب‌آور محور در مناطق حفاظت‌شده، مبحث ارزيابي ارتباطات زيستگاهي و نقش هر لكه زيستگاهي و موقعيت قرارگيري آن بيش‌ازپيش مهم گشته است. در اين پژوهش با در نظرگيري اين رويكرد، به تدوين الگوي زونبندي منطقه حفاظت‌شده ورجين بر اساس لكه‌هاي زيستگاهي گونه قوچ و ميش البرز مركزي پرداخته شده است. در اين راستا، نقشه لكه‌هاي زيستگاهي اين گونه براي بررسي شاخص ارتباطات انتخاب شده است. شاخص‌هاي منتخب در دو مقياس لكه و سيماي سرزمين، بهترتيب دو شاخص IF و IIC انتخاب شده كه بر اساس تئوري گراف در محيط نرم‌افزار Graphab و بر اساس مدل اقليدسي مدل‌سازي شده است. پس از بررسي و رويهمگذاري نتايج به‌دست‌آمده، لكه‌هاي سمت شرق منطقه (لكه‌هاي 1 و 4) در هر دو مقياس لكه و سيماي سرزمين، بالاترين ميزان شاخص را بهترتيب با عدد 0/75 و 0/56 براي شاخص IIC و 15+3.17E و 12+3.84E براي شاخصIF نشان مي‌دهند. نقشه‌هاي خروجي رويهمگذاري شده و نقشه نهايي اولويت‌بندي ارتباطات زيستگاهي به‌دست آمد. در مرحله بعد، با رويهمگذاري نقشه‌هاي اولويت‌بندي ارتباطات زيستگاهي و زونبندي منطقه حفاظت‌شده ورجين، نواحي حفاظتي جديدي به منطقه بر اساس اهميت محدوده براي برقراري حفظ ارتباطات زيستگاهي معرفي شد. اين پژوهش با معرفي ارزيابي ارتباطات براي حفظ تنوع زيستي، قدمي نوين در توسعه الگوي زونبندي مناطق حفاظت‌شده برداشته و مي‌تواند براي مناطق ديگر نيز مورد استفاده قرار گيرد.
چكيده لاتين :
This article presents a novel zoning model for protected areas, emphasizing habitat connectivity analysis, in Varjin protected area, province of Tehran. Protected areas are an approach to biodiversity conservation and the provision of ecosystem services in ecologically valuable areas. Habitat connectivity analysis is becoming more important by increasing the intensity of human pressures and the emergence of resilience-based management plans. As a result, the location of each patch in the whole landscape plays a vital role in conservation. Considering this perspective, the zoning pattern of Varjin protected areas is discussed in this article based on habitat patches of wild sheep (Ovis orientalis). The selected connectivity indices are IF (patch scale) and IIC (landscape scale), modeled based on graph theory in the Graphab software and calculated on the Euclidean distance. After overlaying the obtained results, the patches on the east side of the region (patches 1 and 4) in both scales (local and landscape) have the highest index values. The results show 0.75 and 0.56 for the IIC index and 3.17E+15 and 3.84E+12 for the IF index. It is determined that patches located on the east side of the area (patches 1 and 4) at both scales show the highest index levels and should be prioritized in conservation plans. Finally, new areas for conservation have been introduced by overlaying the maps of habitat connectivity and conservation zoning of Varjin Protected Area. This article introduces the connectivity analysis for biodiversity conservation as a new step in developing a protected area zoning pattern. The model can be used for other areas as well.
عنوان نشريه :
تحقيقات منابع طبيعي تجديد شونده
