شبيه‌سازي اثر بلند مدت آبياري نواري سطحي و زيرسطحي بر توزيع نمك با مدل HYDRUS-2D

بررسي‌هاي بلند مدت كاربرد سامانه ‏هاي آبياري علاوه بر زمان‏بر بودن، هزينه ‏هاي زيادي را بر محقق تحميل مي‏كند، از اين رو استفاده از مدل‏هاي عددي مي‏تواند كمك موثري در چنين پژوهش‏هايي داشته باشد. در اين تحقيق هدف اصلي شبيه‌سازي اثر بلند مدت استفاده از آبياري نواري تيپ پلاك‌دار سطحي و زيرسطحي بر تجمع نمك در پروفيل خاك در مزرعه ذرت، با استفاده از مدل HYDRUS2D بود. ابتدا با استفاده از داده‌هاي رطوبت حجمي و هدايت الكتريكي اندازه‌گيري شده، نسبت به واسنجي و اعتبارسنجي مدل اقدام و سپس شبيه‏سازي بلند مدت سامانه آبياري تيپ انجام شد. براي ارزيابي از شاخص‌هاي آماري جذر ميانگين مربعات خطا (RMSE) و جذر ميانگين مربعات خطاي نرمال شده (NRMSE) استفاده شد. نتايج شبيه‌سازي ده ساله براي آبياري سطحي نشان داد هدايت الكتريكي لايه‌هاي خاك به طور ميانگين از مقدار يك به نه دسي‏زيمنس بر متر افزايش يافته است. همچنين، EC لايه‌هاي خاك براي سيستم زيرسطحي در مدت پنج سال به طور ميانگين از 73/0 به 5/5 دسي‌زيمنس بر متر افزايش يافت. به دليل فقدان آبشويي مؤثر در هر دو سيستم تجمع شوري در سطح خاك بيشتر بوده و با افزايش عمق، مقدار شوري خاك كاهش يافت. با توجه به نتايج بدست آمده براي هر دو روش آبياري، آبشويي مؤثر خارج از فصل لازم بوده و پيشنهاد مي‏گردد براي حفظ بيلان نمك در خاك و پايداري كشاورزي در منطقه، نمك‏هاي تجمع‏يافته در خاك از محيط ريشه خارج گردد.