تاثير برنامه بازگشت به اجتماع بر متابعت درماني، عود و بستري مجدد بيماران مبتلا به اختلالات طيف اسكيزوفرنيا

مقدمه: درمان‌هاي روانپزشكي متعارف در درمان اختلالات طيف اسكيزوفرنيا با ضعف‌هايي مواجه‌اند و بر حيطه هاي مهارت‌آموزي و جامعه‌محور تاثير چنداني ندارند، لذا پژوهش حاضر با هدف تعيين اثر بخشي برنامه بازگشت به اجتماع به عنوان يك روش مكمل درماني جامعه محور در افزايش متابعت درماني، كاهش عود و بستري مجدد در بيماران مبتلا به اختلالات طيف اسكيزوفرنيا صورت گرفت. روش كار: مطالعه حاضر با روش كارآزمايي باليني تصادفي (RCT) با اندازه‌گيري مكرّر انجام شد. جامعۀ آماري شامل تمام بيماران مبتلا به دست كم يكي از اختلالات طيف اسكيزوفرنيا بود كه در سه ماهه پاياني سال 1396 در بيمارستان رازي بستري شدند كه با استفاده از نمونه گيري تصادفي ساده تعداد 80 نفر از بيماران واجد ملاك‌هاي ورود به مطالعه انتخاب و به‌صورت تصادفي با استفاده از جدول اعداد تصادفي در در گروه‌هاي مداخله (40 بيمار) و كنترل (40 بيمار) گمارش شدند. روش مداخله‌اي مورد استفاده در اين پژوهش برنامه بازگشت به اجتماع بود كه در قالب 16 جلسه با تواتر 4 جلسه در هفته به‌صورت گروهي در كنار درمان روانپزشكي متعارف در گروه آزمايش اجرا شد در حالي كه بيماران گروه كنترل صرفاً تحت درمان روانپزشكي متعارف قرار گرفتند. تنها ابزار مورد استفاده در پژوهش حاضر پرسشنامه جمعيت شناختي بوده و متغيرهاي متابعت درماني و كاهش عود و بستري مجدد نيز در فواصل 1، 3 و 6 ماه پس از ترخيص از طريق مصاحبه تلفني با خانواده بيماران ارزيابي شدند، بدين صورت كه مصرف داروها، عود علائم بيماري، و بستري شدن بيماران، در بازه‌هاي زماني مذكور مورد ارزيابي قرار گرفت. داده ها با استفاده از نرم افزار اس پي اس اس نسخه 16 تحليل شد. يافته ها: يافته‌هاي حاصل نشان داد كه اجراي برنامه بازگشت به اجتماع در تركيب با درمان روانپزشكي متعارف بر افزايش متابعت درماني (001/0=p ،145/40، ) و كاهش ميزان عود (001/0=p ،54/45، ) و بستري مجدد (001/0=p ،75/40، ) بيماران تأثيرگذار بوده است. نتيجه‌گيري: برنامه بازگشت به اجتماع، دركنار درمان روان پزشكي متعارف از مداخلات موثر بر افزايش متابعت درماني و كاهش ميزان عود و بستري مجدد است. به منظور جبران نقطه ضعف درمان روانپزشكي متعارف در افزايش متابعت درماني و كاهش ميزان عود و بستري مجدد بيماران مبتلا به اختلالات طيف اسكيزوفرنيا مي‌توان از درمان‌هاي مكمل غيردارويي از جمله برنامه بازگشت به اجتماع بهره گرفت.