بررسي تاثير متغيرهاي كلان اقتصاد بر درآمدهاي مالياتي دولت در ايران

The effect of macroeconomic variables on government tax revenue in Iran

يكي از اجزاي مهم درآمدهاي دولت كه پيش بيني آن از اهميت بالايي برخوردار است و عدم تحقق آن، كسري بودجه دولت را در پي خواهد داشت درآمدهاي مالياتي است. درآمدهاي مالياتي دولت ممكن است تحت تاثير متغيرهاي اقتصاد كلان قرار بگيرد و به تبع آن بودجه دولت را با كسري مواجه نمايد. ازاين رو، تحقيق حاضر به بررسي ميزان تاثيرپذيري ماليات از متغيرهاي كلان اقتصاد ايران پرداخته است. اين كار با استفاده از داده هاي سالانه مربوط به دوره زماني 57−1396 انجام شده است. تجزيه وتحليل ها به روش ARDL انجام شده است. نتايج نشان داد كه متغيرهاي توليد سرانه بدون نفت، اشتغال و درآمدهاي نفتي تاثير مثبت و نرخ تورم تاثير منفي بر درآمدهاي مالياتي دولت دارند. توليد سرانه بدون نفت بيشترين و نرخ تورم كمترين تاثير را بر درآمدهاي مالياتي دارند. همچنين نتايج نشان از آن است كه متغير درآمدهاي نفتي با وقفه دو ساله تاثير مثبت خود را بر درآمدهاي مالياتي نشان مي دهد. از ديگر نتايج تحقيق اين است كه متغيرهاي نرخ ارز و نقدينگي تاثير معناداري بر درآمدهاي مالياتي ندارند.

One of the most important components of government revenue, which is highly anticipated and unrealized, is the government's budget deficit. Government tax revenues may be influenced by macroeconomic variables and consequently reduce the government budget. Therefore, the present study investigates the effect of macroeconomic variables on tax revenue of Iran. This is done using annual data for the period 1979-2018. Analyzes were performed by ARDL method. The results showed that the variables of per capita output without oil, employment and oil revenues had a positive effect and inflation rate had a negative effect on government tax revenues. Oil-free per capita production has the highest impact, and inflation has the least impact on tax revenues. The results also show that variable oil revenues with a two-year lag affect tax revenues. Another finding is that exchange rate and liquidity variables do not have a significant effect on tax revenues.