سازوكارهاي نقش آفريني سازمان هاي مردم نهاد در فرايند خط مشي گذاري عمومي ايران

يكي از مهم ترين بازيگران خط مشي گذاري عمومي كه نقش روز افزوني در جامعه ما و سـاير جوامعي كه به سوي دموكراسي حركت مي كنند، دارند سازمان هاي مردم نهاد مي باشند. اين پژوهش با هدف ارائه الگوي نقش آفريني سازمان هاي مردم نهاد در فرايند خط مشي گذاري عمومي ايران انجام شده است. اين پژوهش به لحاظ استراتژي متكثرگرا و به لحاظ مخاطب كاربردي بوده و در دو فاز كيفي و كمي انجام شده است. در فاز كيفي پس از مرور پيشينه نظري و پژوهشي و مطالعه تطبيقي در بخش اكتشافي، نسبت به تدوين مدل نظري پژوهش اقدام و پس از مصاحبه عميق با نمونه اي ۱۲ نفره خبرگان خط مشي گذاري و نظام مهندسي كه به صورت هدفمند انتخاب شده بودند، كدگذاري باز و محوري داده ها با بهره گيري از الگوي كوربين اشتراوس و به روش تحليل تم انجام شد. در فاز كيفي كه به روش پيمايش و به منظور اعتباريابي مدل حاصله در فاز قبل انجام شد، پرسشنامه محقق ساخته در بين نمونه اي ۶۴ نفره از اعضاي هيئات مديره نظام مهندسي استان هاي كشور كه به روش نمونه گيري تصادفي ساده انتخاب شده بودند توزيع و داده هاي گردآوري شده به روش مدلسازي معادلات ساختاري تحليل شد. نتايج پژوهش به شناسايي 57 مقوله فرعي در 5 مقوله شرايط علي(همچون موقعيت رهبران خبره، پشتيباني از مبارزات انتخاباتي، دسترسي به دانش و اطلاعات)، عوامل مداخله گر(همچون ميزان همكاري و دستوركار مشترك، تبادل ايده و اطلاعات)، شرايط محيطي و سياسي(همچون حمايت حاكميت، افراد صاحب نفوذ، مجلس، بوروكرات ها) ، استراتژي(همچون حمايت در برابر تهديدانگاري، ورود در ساختار بدنه خط مشي گذاري، تقويت صداي سمن ها) و پيامد(مراحل فرايند خط مشي گذاري) منجر گرديد. تغيير رويكرد جامعه و بازيگران اصلي خط مشي(دولت و مجلس) به جامعه مدني و نقش سمن ها در كنار اتخاذ استراتژي صحيح در دو طرف و نيز تقويت ساختاري و فرايندي سمن ها مي تواند زمينه را براي بهبود اين نقش آفريني فراهم نمايد.