تحليل نقش منفي كهن الگوها و مضمونهاي تكرار شونده اسطوره ضحاك در شاهنامه

Analysis of the Negative Role of Archetypes and RecurringThemes of Zahak Myth in Shahnameh

مضمون هاي اسطوره اي در جوامع مختلف مشترك و تكرار شونده مي باشند. اين مضمون ها كهن الگو ناميده مي شوند و در روايات اسطوره هاي سراسر جهان مشاهده مي شوند. كهن الگوها در اسطوره ها داراي دو چهره هستند، گاه چهره اي مثبت دارند و گاه چهره اي منفي. در اسطوره ضحاك نقش منفي كهن الگوها به خوبي قابل مشاهده و بررسي است. پژوهش حاضر از نظر روش از نوع پژوهش هاي توصيفي- تحليلي بر پايه داده هاي كتابخانه اي مي باشد. هدف اين پژوهش آن است كه نقش منفي كهن الگوهاي اسطوره ضحاك را مورد بررسي و تحليل قرار دهد يافته هاي پژوهش حاكي از آن است كه در اسطوره ضحاك نقش منفي كهن الگوهايي همچون؛ ضد قهرمان، بخش منفي كهن الگوي مادر، گناه بر اثر فريب خوردن از نيروهاي اهريمني و نقش كهن الگوي سايه، قرباني انساني و آدم خواري، جادو، دشمني با پدر، ربوده شدن بانوان توسط ضد قهرمان و موجودات اهريمني و... مشاهده مي شود كه با استفاده از آن ها مي توان اسطوره ضحاك را مورد تحليل قرار داد.

Mythical themes are common and recurring in different societies. These themes are called archetypes and are found in mythological narratives around the world. Archetypes in myths have two faces, sometimes positive and sometimes negative. In the myth of Zahak, quoted in Shahnameh, the negative role of archetypes can be well observed and examined. The present research is a descriptive-analytical research based on library data. The purpose of this study is to investigate and analyze the negative role of the archetypes of the myth of Zahak quoted in Shahnameh. Findings indicate that in the myth of Zahak quoted in Shahnameh, the negative role of archetypes such as; Anti-hero, the negative role of the mother, sin due to being deceived by demonic forces and the role of the shadow, human sacrifice and cannibalism, magic, enmity with the father, the abduction of women by the anti-hero and demonic creatures, etc. can be seen which can be used to analyze the myth of Zahak.