بررسي رابطه انديشه و جامعه در آراي وبر : نقدي بر امكان پروتستانتيسم اسلامي در آراي روشنفكران ايران

Analysis of the relationship between thought and society in Weber's: A Critique of the Possibility of Islamic Protestantism in the Opinions of Iranian Intellectuals

برداشت يكجانبه گرايانه از نسبت فرهنگ و توسعه در آراي وبر، تصوري اشتباه را در خصوص اين نسبت موجب شده است.اين نوشتار با ارايه نظريه صحيح وبر، ذيل مفهوم قرابت گزينشي (خويشاوندي انتخابي) و همچنين بازخواني نگاه او به مفاهيم خاص الهيات مسيحي، مي كوشد آراي وي را سنجه افكار روشنفكران ايراني در خصوص نسبت دين پيرايي و توسعه، و امكان بازسازي آن در نظام الهياتي اسلام قرار دهد.نتايج حاصل از اين اعتبارسنجي حاكي از آن است كه به عكس نگاه مثبت روشنفكران ايراني به تكرار تجربه الهياتي مسيحيت در مفاهيم اسلامي، اين امر نه تنها با درونمايه هاي الهياتي اسلام تناسب ندارد؛ كه تكرار تصنعي آن در جهان اسلام نيز بيش از تحقق توسعه به عارضه اي در ساحت ارگانيك عرف و شرع در جامعه اسلامي منجر مي شود . تجربه تاريخي ناموفق ايرانيان در صورتبندي دين ايديولوژيك و دين مدني بر پايه ايده پروتستانتيسم اسلامي نيز شاهدي بر اين مدعاست.ديگر نقيصه پروژه فكري روشنفكران ايراني در سنجه آراي وبر، بي توجهي به بنيادهاي عيني توسعه است.آراي وبر در اين خصوص همچنان كه از عنوان نظري «قرابت گزينشي» بر مي آيد، رخدادي است كه در تعامل عين و ذهن محقق مي گردد.اهداف اين تحقيق با روش استنادي و تمركز بر آثار وبر و نظريات روشنفكران ايراني پيگيري مي-شود.

The monism interpretation of the relationship between culture and development in Weber's views has risen to a misconception about it. This article presents Weber's austenitic theory consisting in the concept of elective affinity, and also reconsider the weber’s perspective of specific concepts of Christian theology: To take advantage of the view as a measure of the Iranian intellectual’s attitudes regarding the relationship between Protestantism and development, and the possibility of its correspondence with the Islamic theology. Contrary to the monism interpretation of Iranian intellectuals on the reconsideration of the theological experience of Christianity in Islamic concepts, not only does not consistent with the Islamic theology, but its artificial Protestantism in the Islamic world would eventuate in disorder in the Islamic custom and sharia instead of development. The historical unsuccessful experience of Iranians in formulating ideological religion and civil religion is a concrete proof. Another misunderstanding of Weber's views among Iranian intellectuals is that objective foundations of development have been disregarded whilst Weber's theory of elective affinity demonstrates how objective phenomenon and subjective notions interact. The objectives of this research are pursued by citation method, and focusing On Weber's works and theories of Iranian intellectuals.