آيينگي وحي الهي نظريه تكاملي فلسفه سياسي در تبيين وحي و نسبت آن با حكومت و قانون

پژوهش حاضر، درپي ارائه پاسخي نوين به پرسشي بنيادين در چارچوب سنت فلسفه سياسي اسلامي است، مبني بر اين‌كه استفاده و استنباط از وحي در شرايط و مقتضيات تاريخي ـ تمدني و فرهنگي متفاوت چگونه است؟ مدعاي پژوهش اين است كه پيامبر هم‌چون آيينه‌اي، حقايق عقلي الهي را با وحي الهي دريافت و به مردم ارائه مي‌كند. با توجه به آيينه‌بودن نفس شريف پيامبر در دريافت وحي الهي و نقش آيينه در بازنمايي حقايق دريافتي، پيامبر حقايق دريافتي را به‌تناسب شرايط فرهنگي، تمدني، اجتماعي و...، به مردم رسانده‌است. بدين‌ترتيب درصورت انتقال وحي پيامبر به شرايط جديد، استنباط احكام الهي نيازمند تفقّه، تعقل و اجتهاد است. اين تحليل را مي‌توان نظريه آيينگي وحي نام نهاد. بنا بر اين نظريه حقيقت جان آدمي، كه ناطقه اوست، وحي را دريافت مي‌كند. حقايق كلي عقلي يادشده طي فرايند دروني پيامبر به حقايق جزئي تبديل مي‌شود. دستاورد اصلي نظريه آيينگي وحي، عقلاني‌بودن دين و امكان عقل‌ورزي در آن است كه پيامد خود را در مناسبات دين و فلسفه سياسي، دين و سياست، تحليل دين و شريعت، فلسفه تشريع و قانون‌گذاري، ويژگي‌ها و وظايف حاكم و حكومت، مقاصد نهايي قانون و چگونگي تفسير متن وحياني نشان مي‌دهد