ارزيابي قابليت اجراي نظريۀ «مسئوليت حمايت» در سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران مبتني بر مبناي فقهي «تأليف قلوب»

اين پژوهش به قابليت اجراي نظريه مسئوليت حمايت مبتني بر قاعده فقهي «تأليف قلوب» پرداخته‌است. در پاسخ به اين پرسش اصلي كه «قلمرو كاربست مبناي تأليف قلوب در نظريه مسئوليت حمايت چه ميزان است؟» اين فرضيه مطرح شد كه «نظريه مسئوليت حمايت، مستنبط از قاعده فقهي تأليف قلوب، مي تواند مبناي حقوقي مناسبي براي جامه عمل پوشاندن به موازين حقوق بشري جمهوري اسلامي ايران در سياست خارجي باشد.» موضوع پژوهش با استفاده از روش توصيفي ـ تحليلي در سه ساحت تبيين گرديد. نخست به امكان شناسايي اصل نظريه مسئوليت حمايت مبتني بر مبناي تأليف قلوب در دو محورِ «امكان شناسايي نسبت مفهومي با تأليف قلوب» و «امكان شناسايي قابليت كاربست تأليف قلوب در عصر غيبت» پرداخته شد. سپس با رويكرد تقليل گرا و تعميم گرا، كه قائل به شموليت عنوان مؤلفه قلوبهم نسبت به كفار و مسلمانان است، افراد مشمول مسئوليت حمايت مبتني بر مبناي تأليف قلوب و قلمرو اين مسئوليت مورد شناسايي قرار گرفتند. در ساحت سوم پژوهش كاربست قاعده تأليف قلوب در دكترين مسئوليت حمايت و مراتب اجراي نظريه بحث و بررسي گرديد و در ادامه، ضمن تطبيق مراتب مسئوليت حمايت ـ كه شامل مسئوليت پيشگيري، مسئوليت واكنش و مسئوليت بازسازي مي شود ـ با احكام و عناوين فقهي و شرعي متعدد، مطابقت دو مبناي موضوع تحقيق از حيث راهبردنگاري سلسله مراتبي به اثبات رسيد.