پيامدهاي زيست محيطي بخش كشاورزي و تحولات سياستي دهه اخير: مورد مطالعه كشورهاي عضو سازمان همكاري‌هاي اقتصادي و توسعه

بخش كشاورزي به عنوان زيربناي اصلي تحقق امنيت غذايي از مهم‌ترين بخش‌هاي اقتصادي جوامع به شمار مي آيد و ميانگين سهم آن در توليد ناخالص داخلي 161 كشور مورد مطالعه در سال 2019 حدود 11 درصد گزارش شده‌است. به موازات نقش‌آفريني اين بخش در تامين امنيت غذايي و اشتغال كشورها با پيامدهاي جانبي منفي بر منابع پايه و محيط زيست همراه است كه دولت ها را به تجديد‌نظر در سياست‌هاي حمايتي مرتبط با بخش كشاورزي سوق داده است. دولت‌ها مي‌توانند خواسته و ناخواسته و به روش‌هاي مختلفي بر پايداري زيست‌محيطي بخش كشاورزي تأثير بگذارند. اين مقاله با رويكرد مروري غير نظام‌مند و با استفاده از گزارش‌هاي مراجع معتبر بين المللي(شامل فائو، سازمان همكاري‌هاي اقتصادي و توسعه ، سازمان تجارت جهاني و ...) به عملكرد زيست محيطي بخش كشاورزي و تاثيرات و تحولات سياستي در كشورهاي عضو سازمان همكاري‌هاي اقتصادي و توسعه در دهه اخير مي پردازد. نتايج نشان مي‌دهد كه سياست‌هاي حمايت از كشاورزي تمايل به تأثيرگذاري منفي بر محيط زيست دارند. سياست‌هاي حمايت از قيمت بازار و پرداخت‌هاي مبتني بر توليد يا استفاده نامحدود از نهاده متغير بيشترين آسيب را متوجه محيط زيست مي‌نمايد و در مقابل، كمترين آسيب از جانب سياست پرداخت‌هاي حمايتي كاملاً مجزا مبتني بر سطح زيركشت سال‌هاي گذشته گزارش شده است. تراز مواد مغذي خاك؛ ميزان انتشار گازهاي گلخانه اي؛ برداشت آب براي فعاليت‌هاي كشاورزي؛ و تنوع زيستي اراضي كشاورزي (تنوع محصول و همگوني چشم‌اندازها)از جمله شاخص‌هاي كليدي است كه بهبود و وخامت آن به تبيين رابطه بين بخش كشاورزي و محيط زيست كمك مي‌نمايد و بررسي‌هاي اخيركشورهاي عضو سازمان همكاري‌هاي اقتصادي و توسعه حاكي از دستاوردهاي قابل توجه در برخي از اين شاخص ها مي‌باشد.