تدوين معيارهاي اخلاق حرفه‌اي براي رسانه ملي بر مبناي آموزه‌هاي اسلامي با تأكيد بر كتاب معراج‌السعادة

Formulation of professional morals’ criteria for national media based on islamic training and focused on Meraj alsa’da book

يكي از مهم‌ترين وجوه دين اسلام، گرايش‌دادن بشر به سمت رعايت اخلاق حسنه است. رسانه ديني اخلاق‌گرا رسانه‌اي است كه با علم به تمامي اقتضائات رسانه‌هاي مدرن، از اين ابزار براي ترويج اخلاق در مخاطبان مبتني‌بر آموزه‌هاي اسلامي استفاده مي‌كند. اصلي‌ترين هدف اين پژوهش ضرورت و اهميت تدوين معيارهاي اخلاق حرفه‌اي براي رسانه ملي بر مبناي آموزه‌هاي اسلامي است. در اخلاق اسلامي چهار شيوه براي پرداختن به مباحث اخلاقي وجود دارد: عرفاني، فلسفي، روايي و تلفيقي. در اين پژوهش «رويكرد تلفيقي» براي پرداختن به مباحث اخلاقي از منظر اسلام برگزيده شده است و اين مهم با استفاده از كتاب «معراج‌السعادة» نوشته ملااحمد نراقي پي گرفته شده است. روش پژوهش در اين مقاله «نظريه زمينه‌اي» است. در همين راستا ابتدا معيارهاي اخلاقي رسانه ملي از طريق مراجعه به حدود 120 منبع در حوزههاي مرتبط با اخلاق و رسانه و براساس چهار كاركرد اصلي رسانه يعني اطلاع‌رساني، آموزشي، ارشادي و سرگرمي استخراج شدند. سپس با طي مراحل سه‌گانه كدگذاري باز، محوري و گزينشي و يافتن مفاهيم و مقولات متناسب از اين منابع، گزاره‌هاي پژوهش كه ارائه‌دهندۀ معيارهاي اخلاق حرفهاي براي رسانه ملي از منظر آموزه‌هاي اسلام هستند، به دست آمد. براساس نتيجۀ پژوهش، مركزي‌ترين مقوله براي معيارهاي اخلاقي رسانه ملي مقوله «عدالت» است و يك رسانۀ اخلاق‌گراي اسلامي رسانه‌اي است كه مخاطبان خود را با سوق‌دادن به اعتدال به سمت اخلاق حسنه گرايش مي‌دهد.

One of the most important side of Islam Religion is attracting human being toward morality. Religious moralistic media is the media not only be aware of all requirements for modern media but also using that element for propagating morals based on religious doctrine. Accordingly, formulating professional moral criteria for national media based on Islamic doctrine is significant and necessary that considered as the main target in this study. There are four ways to elaborate morality discussions: philosophical, mystical, narrative and integrative approach that is selected for accomplishing moral discussion due to Islam and is followed via Meraj alsa'da book, written by Mola Ahmed Naraghi. The method in this study is "grounded theory" approach. Accordingly, moral criteria of national media are firstly extracted from 120 sources of related era to morality and media and based on four main elements such as informing, training, guiding and entertainment, then the statements for this study is achieved by paving the path of triple parameter including open oriented and selective coding and finding concepts and appropriate items in a way that shows professional moral criteria for national media due to Islam doctrine. Accordingly, it is concluded that the central item for moral criteria of national media is justice and Islamic morality.