تعديل تفاوت هاي حقوقي زنان با تنقيح مناط والغاي خصوصيت از مستندات فقهي تعديل مهريه

Modification of Women's Legal Differences by the Rule of Ṭanqihe Manat (rectifying the effective cause) and Elghȃe Khoṣuṣiyyat (abolishing the specificity) from the Jurisprudential Documents of Dowry Adjustment

با هدف شناسايي و شناساندن امكان تعديل حقوق زن و جايگاه قاعدة تنقيح مناط و الغاي خصوصيت در تعديل تفاوت‌هاي حقوقي زنان به بررسي مستندات فقهي تعديل مهريه پرداخته شده و تعديل در مهريه كه توسط قول غالب در فقه و حقوق ايران پذيرفته و مستندسازي شده است، معياري فرض شده كه تنقيح مناط و الغاي خصوصيت در مستندات آن مي‌تواند امكان تعديل در تفاوت‌هاي حقوقي زنان را نتيجه دهد. در اين نوشتار، سعي شده است تا با استفاده از تنقيح مناط و الغاي خصوصيت، اصل امكان تعديل ديگر تفاوت‌هاي حقوقي زنان بررسي شود كه در روش اسنادي ـ كتابخانه‌اي و در نوع توصيفي ـ تحليلي و جامعة تحقيق آن منابع فقه و ‌حقوق و اصول فقه مي‌باشد؛ مسئلة اصلي عبارت است از اينكه مستنداتي كه در تعديل مهريه به آنها استدلال شده، اختصاص به مهريه دارند يا اينكه عموميت و اطلاق دارند و مي‌توان در ديگر تفاوت‌هاي حقوقي ميان زنان و مردان از اين ادله استفاده كرد؟ مستندات تعديل مهريه عبارت‌اند از قاعدة لاضرر، نفي حرج، غبن حادث، شرط ضمني، اصالت بقا، قياس اولويت، جمع مهما امكن اولي من الطرح و تعذر وفا به مضمون عقد كه مورد بررسي از ناحية تنقيح مناط قرار گرفته و اصل پذيرش تعديل تفاوت‌هاي حقوقي زنان از منظر مستندات فقهي به اثبات رسيده است و به اين نتيجه رسيديم كه با تنقيح مناط و الغاي خصوصيت، امكان تعديل تفاوت‌هاي حقوقي زنان در حقوق اسلامي، خصوصاً حقوق مادي، وجود دارد.

This article with the aim of identifying and recognizing the possibility of modifying women's rights and the position of the rule of Ṭanqihe Manat (rectifying the effective cause and Elghȃe Khoṣuṣiyyat (abolishing the specificity) in modifying women's legal differences, is examined the jurisprudential documents of dowry adjustment and the dowry adjustment, which has been accepted and documented by the dominant statement in Iranian jurisprudence and law, and a criterion is considered that the Ṭanqihe Manat and Elghȃe Khoṣuṣiyyat in its documents can result in the possibility of adjustment in women's legal differences. This article by descriptive-analytical method and with documentary-library manner is studying the possibility of modifying other women's legal differences by using the rules of Ṭanqihe Manat and Elghȃe Khoṣuṣiyyat and its research community is the sources of jurisprudence and the law and principles of jurisprudence. The main issue is whether the documents cited in the dowry adjustment are specific to the dowry or whether they are general, and these arguments can be used in other legal differences between men and women? Documents for adjusting dowry include the rule of La Zarar(no- harm), La Ḥaraj (no- embarrassment), Ghabn e Ḥadeth (loss occurring), implicit condition, survival originality, priority analogy, adding مهما امكن اولي من الطرح و تعذر وفاto the content of the contract (marriage) which is examined from the point of view of Ṭanqihe Manat and the principle of accepting the women's legal differences is proved from the perspective of jurisprudential documents and it was concluded that it is possible to modify women's legal differences in Islamic law, especially material rights by Ṭanqihe Manat and Elghȃe Khoṣuṣiyyat.