پديد آورندگان :
امامي، زهرا دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران مركزي - گروه انديشه سياسي، تهران، ايران , بخشايش اردستاني، احمد دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران مركزي - گروه انديشه سياسي، تهران، ايران , درويش پور، حجت الله دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران مركزي - گروه انديشه سياسي، تهران، ايران
كليدواژه :
برابري جنسيتي , انقلاب اسلامي ايران , آيت الله خامنه اي , گفتمان و اشتغال زنان , خانواده
چكيده فارسي :
اشتغال زنان، امكان يا اتباع آن، پس از پيروزي انقلاب اسلامي براي زنان درون گفتمان انقلاب و همچنين، براي منتقدان بيروني آن يك مسئله ي جدي و سؤال بر انگيز بوده است. مقاله ي حاضر با تمركز بر اعلام مواضع، سخنراني ها و آثار آيت الله خامنه اي به احصاء هسته هاي گفتماني در عدم يا تجويز اشتغال براي زنان و همچنين، حدود وثغور متصور براي آن مي پردازد. گفتمان انقلاب اسلامي در حوز ي اشتغال زنان و به طور مشخص صورت بندي آن از منظر آيت الله خامنه اي از جهاتي با گفتمان مدرن در تطابق است و از جهاتي تفاوت ها يا حتي تناقضات آشكاري دارد كه يك سبك زندگي متفاوت را برمي سازد. به لحاظ نظري مطالعه ي حاضر با تكيه بر نظريه ي الگوي سوم زنانگي آيت الله خامنه اي و به جهت روش شناسي با استفاده از تحليل گفتمان با رويكرد لاكلا و موف 2001)، ضمن جمع آوري داده به روش كتابخانه اي، هسته هاي گفتماني مربوطه را مشخص مي كند. نتيجه ي اين پژوهش نشان مي دهد؛ از نظر آيت الله خامنه اي اشتغال زنان نه تنها امري مذموم نيست؛ بلكه اشتغال و كنش اجتماعي امري لازم براي پيشرفت جامعه ي اسلامي به حساب مي آيد. پنج هسته ي اصلي بازشناسايي شده در اين باب، دغدغه ي ايشان براي تكامل زن همزمان در سطوح فردي، خانوادگي و اجتماعي را نشان مي دهد. اين هسته هاي گفتماني بدين شرح اند: اشتغال به مثابه ي يك مصداق حقوق انساني، توافق بلكه لزوم اشتغال زنان معطوف به حفظ سلامت و عزت ايشان، حفظ شئون معنوي و روحي مناسب زنان در اشتغال از جمله خصلت هاي عفت و شرافت، تعادل نقش هاي خانوادگي اعم از همسري، مادري و تربيت فرزندان و نقش پذيري اجتماعي و نهايتاً، عدم اختلاط و مردانگاري در اشتغال زنان. گفتمان احصاء شده، نشانگر عدم اصالت منطق مدرن و فردگرايانه ي صرف و برابري جنسيتي به معناي شباهت مطلق زن و مرد در عرصه ي اشتغال است كه اساس نگاه هاي فمينيستي و غربي را تشكيل مي دهند.
چكيده لاتين :
Women’s employment, its possibility or subordination, has been a serious and questionable issue for women within the discourse of the revolution as well as for its external critics after the victory of the Islamic Revolution. This paper, with a central focus on Ayatollah Khamenei’s books, positions, and speeches, aims at enumerating the discourse nuclei for permissibility or impermissibility of women’s employment as well as its perceived limits. As far as women’s employment is concerned, Islamic Revolution discourse from Ayatollah Khamenei’s standpoint, specifically its framework, is in some ways in line with modern discourse- however, it is in some other ways different from or even in some aspects in sharp contrast with the latter. Accordingly, Islamic revolution discourse paves the way for a quite different life style. This study— theoretically on the basis of Ayatollah Khamenei’s third model of womanhood and methodologically using the discourse analysis approach of Laclau and Moff (2001) and library data collection — introduces the relevant discourse nuclei .The results indicate that in Ayatollah Khamenei’s view, women’s employment and social action are not only irreprehensible but also necessary for the development of the Islamic society. Five major reidentified nuclei in this regard show his concern for the simultaneous development of women at the individual, family, and social levels. These discourse nuclei are as follows: employment as an example of human rights, agreement as well as the need for women’s employment without any harm to their health and dignity, maintaining the proper spiritual status of women in employment including their chastity and dignity, balance of family roles including spousehood, motherhood, child -rearing, their social imaginary , and finally avoiding any kind of mixing and masculinity in women’s employment.
The enumerated discourse reflects the lack of the originality of the modern logic and its being merely individualistic and believing in gender equality, i.e., absolute similarity of men and women in the field of employment, which form the basis of feminist and Western views.
