تدوين چارچوب مديريت تالاب‌ها مبتني بر رويكرد زيست بومي (مطالعه موردي: تالاب بين المللي انزلي)

Developing Wetland Management Framework Based on Ecological Approach (Case Study: Anzali International Wetland)

: عدم كارايي مديريت در بيشتر موارد به دليل عدم توجه به مشاركت عمومي است. مديريت تالاب با رويكرد زيست بومي به مفهوم در نظر گرفتن عناصر كليدي و شاخص در مديريت زيست بوم مي باشد و به‌عنوان راهبرد مديريت يكپارچه، حفاظت و بهره‌برداري پايدار از منابع را با مشاركت تمامي ذينفعان به‌ويژه جوامع محلي ارتقا مي‌دهد. هدف از پژوهش حاضر تدوين چارچوب مديريتي در تالاب بين المللي انزلي با رويكرد زيست بومي است كه براي اولين بار مطالعه شده است. روش بررسي: اين مطالعه يك مطالعه توصيفي-تحليلي است كه براساس اطلاعات و داده هاي موجود تدوين شده است. چارچوب اين مطالعه براساس اصول دوازده گانه اتحاديه جهاني حفاظت براي رويكرد زيست بومي در تالاب انزلي به عنوان منطقه مورد مطالعه در سال 1398 اجرا شد. همچنين براي تحليل ذينفعان از نرم افزار گفي(Gephi) استفاده گرديد. يافته ها: نتايج اين مطالعه نشان داد كه چارچوب مديريت زيست بومي در هفت بخش پيش برنامه ريزي، شناخت، آناليز، برنامه ريزي، اجرا، پايش و ارزيابي طراحي شده است كه هر بخش داراي عناصر مرتبط مي باشد. ارتباطات، قدرت و ساختارهاي انجمني بين ذينفعان در اين پژوهش بصورت شبكه (هر يك از ذينفعان بعنوان گره و ارتباطات آنها يال گراف) نشان داده شد. بحث و نتيجه گيري : ذينفعان اصلي شناسايي شده دولتي، غير دولتي، مردم محلي، قوه قضائيه و قوه مقننه مي باشند. در اين پژوهش مراحل اوليه چارچوب تدوين شده است؛ كه شامل پيش برنامه ريزي، شناخت، و بخشي از عناصر آناليز براي مديريت مشاركتي است و سپس ذينفعان پس از تاييد و اصلاح اطلاعات موجود، در تدوين برنامه اجرا، پايش و ارزيابي بصورت مشترك در كارگاه هاي مشاركتي اقدام مي نمايند. همچنين با توجه به وظايف قانوني سازمان حفاظت محيط زيست پيشنهاد مي شود چارچوب تدوين شده در ساير تالاب ها و منابع مشترك طبيعي بخصوص مناطق حفاظت شده استفاده گردد.

lack of enough attention to the public participation is the most reason for the deficiency of wetland ecosystem management. Managing wetlands based on ecological approach defined as “taking all the key elements and indicators in long-term management of an ecosystem and also as an integrated management strategy, promotes the conservation and sustainable use of resources with the participation of all stakeholders and the active participation of people, local communities in particular”. The purpose of this study is to present a management framework in the Anzali International Wetland with an ecological approach, applied for the first time. Material and Methodology: This study is a descriptive-analytical study based on available data. The World Conservation unio‎n has incorporated 12 principles into five categories in this study developed for Anzali Wetland as the study area. Gephi software was used for stakeholders’ network analysis too. Findings: The results showed the developed framework in this study is comprised of seven main sections: Pre-planning, Scoping, Analysis, Planning, Implementation, Monitoring and Evaluation. Each of thes mentioned sections has related elements. In stakeholders’network analysis individuals are represented as nodes and connections as edges of the graph that shows the linkage between stakeholders. Discussion and Conclusion: The main stakeholders should have participated in the ecological management of the wetland including: Governmental Organizations, Non-governmental Organizations, Local Communities, Judiciary, and Legislature. In this study, the initial stages of the developed framework were implemented including pre-planning, scoping, and some parts of the analysis. Afterwards, the identified stakeholders, at consideration of verified and modified information obtained from the previous three steps, formulate a joint implementation, monitoring and evaluation plan in the participatory workshops. It is also recommended to apply the developed framework in other wetlands and common natural resources, especially protected areas, in accordance with the legal duties of the Department of Environment (DoE).