كليدواژه :
وجود , پيشيني , حقيقت متافيزيكي , ابن سينا , واجب الوجود , برهان
چكيده فارسي :
مشهور است كه ابن سينا براي اثبات وجود واجب‌الوجود سه برهانِ عليت، حركت و وجوب و امكان را اقامه كرده است. با اندك تأملي روشن مي‌شود كه هيچ‌كدام از براهين مزبور، برهان ابتكاري ابن سينا نيستند و اين سه برهان در آثار ارسطو، كندي و فارابي به‌وضوح مطرح شده‌اند؛ لذا برهان ابتكاري ابن سينا در اثبات وجود واجب‌الوجود، برهاني است كه لازمۀ نظام فلسفي اوست؛ يعني برهان مبتني بر تحليل عقلي «وجود»، كه مي‌توان آن را «برهان سينوي» يا «برهان ابن سينايي» ناميد. ابن سينا با تحليل عقليِ وجود، به‌مثابۀ حقيقت معقول، وجود واجب و صفات و افعال واجب را اثبات مي‌كند. حال آنكه در براهين سه‌گانۀ يادشده با پيش‌فرض وجود ممكن، به اثبات واجب پرداخته مي‌شود. در اين مقاله با استدلال‌ها و شواهدي نشان مي‌دهيم كه برهان اصلي و ابتكاري ابن سينا بر نظريۀ او دربارۀ وجود مبتني است. وجود در انديشۀ ابن سينا حقيقتي متافيزيكي و پيشيني است. تأمل در نظريۀ ابن سينا دربارۀ وجود، روشن مي‌كند كه برهان وي از جنس برهان وجودي آنسلم و دكارت نيست و در معرض انتقادات كانت قرار نمي‌گيرد. با اين مبنا، ابن سينا اولين ارائه‌دهندۀ برهان وجودي است كه ضمن تقدم بر فلاسفه‌اي چون آنسلم، تفاوت بارزي نيز با آنها دارد.
چكيده لاتين :
It is known that Ibn Sina Has mentioned three arguments to prove the necessary of existent, that is the argument from causality, from movement, and the argument from necessity and possibility. With a little reflection, it becomes clear that none of these arguments are Ibn Sina's innovative demonstration and are clearly stated in the works of Aristotle, Kindi and Farabi. What is Ibn Sina's original demonstration in proving the necessity of existence is the argument that is requisite for his philosophical system, that is, the demonstration based on the rational analysis of "existence" which can be called the Ibn Sinai demonstration. Ibn Sina, by rational analysis of existence as rational truth, proves the being of necessary existent and divine attributes and actions. Whereas in the above three proofs, with the presumption of possible existence, God is proved. In this article, we show with arguments and the evidences that Ibn Sina's main and innovative argument is based on his theory about existence. Existence in Ibn Sina's thought is a metaphysical and a priori truth. contemplating on Ibn Sina's theory about existence makes it clear that his argument is not of Anselm and Descartes' argument and is not subject to Kant's criticism. On this basis, Ibn Sina is the first to present an existential argument that, while preceding philosophers such as Anselm, is also significantly different from them.
