نقد نظريۀ سهروردي در باب فاعليت خداوند بر اساس نظام معقولات در فلسفۀ وي

Critique of Suhrawardi's Theory of God's Activity Based on the System of Rationalities in His Philosophy

سهروردي فاعليت خداوند را بالرضا مي­داند؛ طبق اين نظر، علم الهي مبدأ فيضان همۀ موجودات به وجه نظام كلي در همۀ عالم است و معلول، هرگز هويتي جدا از هويت علم او ندارد و اين وابستگي عين­الربط به علت است. اين نوشتار درصدد است تا با روش توصيفي- تحليلي نقش جايگاه نظام مفاهيم سهروردي، يعني تقسيمات معقول اولي و ثاني، و چگونگي حمل مفاهيم ذهني بر امور خارجي را در تبيين فاعليت بالرضاي نورالانوار روشن و از اين طريق ديدگاه فلسفي وي را دربارۀ فاعليت بالرضا، بر اساس شالوده و محكمات تفكرش نقد كند. پرسش اصلي پژوهش حاضر اين است كه آيا ديدگاه سهروردي در باب فاعليت بالرضاي نورالانوار با بيانات او دربارۀ نظام معقولات و احكام مطروح آن سازگاري دارد يا نه؟ مطابق نتايج اين جستار، عدم تفكيك مفاهيم و معقولات ثاني منطقي و فلسفي در فلسفۀ سهروردي و معيار­هايي كه دربارۀ اعتبار مفاهيم و چگونگي حمل آن­ها بر امور خارجي ارائه مي‌كند، نحوۀ تبيين «علم الهي» را كه اساس اعتقاد به فاعليت بالرضاي نورالانوار است، با خدشه­اي جدي مواجه مي­سازد و از اين‌رو ديدگاه سهروردي در باب فاعليت بالرضاي خداوند نمي­تواند تبييني متقن و صحيح مطابق نظام فلسفي او داشته باشد.

Suhrawardi believes that God is the agent of "satisfaction" (bel-Rez); According to this view, divine knowledge is the source of all beings in terms of the general system in the whole world, and the disabled person never has a separate identity from the identity of his science, and this dependence is the same as the relation to the cause. This article seeks to explain the role of the system of Suhrawardi concepts - that is, the rational divisions of the first and second - and "how to carry mental concepts on real matters" in a descriptive-analytical way in explaining Noor Al-Anwar's activity and then his philosophical view on Criticize the activity according to the principle of his thinking. The main question of the present study is whether Suhrawardi's view on the activity of Noor Al-Anwar is compatible with his statements about the system of intellects and its proposed rules or not? According to the results of this article, the lack of separation of secondary logical and philosophical concepts and intellects in Suhrawardi's philosophy and the criteria it provides for the validity of concepts and how they are carried over to real matters, seriously undermines the explanation of "divine knowledge". Therefore, Suhrawardi's view of activity in the pleasure of God can not have a convincing and correct explanation according to his philosophical system.