عيارسنجي رويكرد سكوت‌گرا در برابر انگارۀ اتحاد عاقل و معقول

A Study of the Silence Approach against the Theory of Unification of the Intelligence and the Intelligible

مسئله اتحاد عاقل و معقول از مسائل ديرپا در فلسفه الهي است، اما با مباني پيش‌صدرايي دچار چالش‌هايي است كه خرده‌گيران را وادار به واكنش منفي نموده است. صدرالمتألهين به تحليل و تثبيت اين مسئله نفيس با روش و مباني ويژه حكمت متعاليه همت گماشته و حكماي پساصدرايي نيز با حساسيت تمام به ادله او نگريسته و ادله ديگري بر آن افزوده‌اند. مقاله‌اي با ادعاي حصر ادله صدرا در سه دليل و گزارش تحريفي از آنها، ايرادهايي را بر آنها و بر ساير ادله موافق و مخالف تدارك ديده و با ادعاي حصر ادله در احصاء خود، به فرجام سكوت تكليف كرده است. نگاه تبييني به ادله و مباني صدرالمتألهين و بررسي ايرادهاي مقاله، نشان مي‌دهد خدشه‌ها و تكليف عقل به سكوت‌، بي‌بنياد است. اين واكاوي به نقد ايرادهاي مرتبط به برهان تضايف بر اتحاد پرداخته و اثبات كرده گزارش آن مقاله از اين برهان نادرست و ايرادهايش ناموجه است.

The issue of unification of the intelligence and the intelligible is a long-standing issue in divine philosophy, but it faces challenges with pre-Sadra principles that have forced critics to react negatively. Mulla Sadra has tried to analyze and establish this issue with the method and principles of Transcendental Wisdom, and post-Sadra scholars have also looked at his arguments with great sensitivity and added other arguments to it. Recently, an article, with the claim of restriction of Sadra's arguments for this issue to three, has criticized these arguments, and finally suggested the silence approach, instead of arguments, before this issue. An explanatory look at the Mulla Sadra’s arguments and his principles and the examination of the aforementioned article show that the silence approach before this issue is not correct.