نگرش وجودي به حيات دنيا در فلسفه‌ي صدرا

An Existential Approach to the Issue of Life in Mulla Sadra's Philosophy

حيات يكي از مهم­ترين و بنيادي­ ترين مسائل فلسفي است كه فيلسوفان هماره به واكاوي آن پرداخته­ اند. تحليل حيات دنيا از ديدگاه ملاصدرا بايد در چارچوب فلسفه وي و نگرش وجودي او به عالم هستي صورت­ پذيرد تا تبييني جامع و دقيق به ­دست آيد. حيات در فلسفه­ ي صدرا مساوق وجود و ساري در هر شي و امري مشكك است كه در هر مرتبه ظهور و بروزي متفاوت دارد و دنيا ظهور وجود و حيات در پايين ­ترين مرتبه آن است. در نگرش وجودي ملاصدرا به عالم هستي، دنيا شأني از شئون حق تعالي و مرتبه ­اي ضروري از مراتب هستي است. اصول مهم حكمت متعاليه همچون وحدت تشكيكي وجود و حركت وجودي اشتدادي در تبيين حقيقت حيات دنيا از منظر ملاصدرا نقش مهمي را ايفا مي­كنند. بر اين اساس حيات دنيا نه تنها باطل نخواهد بود بلكه شاني از واجب تعالي است كه با حركت اشتدادي به سوي كمال خود سير مي ­كند. گفتني است اين مقاله حيات را در دو نظام وحدت تشكيكي و وحدت شخصي وجود به روايت ملاصدرا مورد واكاوي قرار داده­ است.

This article examines the issue of life in Mulla Sadra’s Philosophy. To provide a comprehensive and accurate explanation, the Mulla Sadra’s analysis of life should be addressed with respect to his framework of philosophy and his existential attitude to the universe. Life in Sadra's philosophy is coextensive with existence and, so, runs through everything. Life has an analogical gradation in its nature which has different manifestations at different levels; e.g., the mundane world is the manifestation of being and life at its lowest level. In Mulla Sadra's existential attitude toward the universe, the world is a manifestation of God and a nessecary stage of existence stages. The important principles of transcendental philosophy, such as the graded unity of existence and the intensified substantial motion, play an important role in explaining the nature of life in Mulla ­Sadra's view. This article explains the issue of life in the framework of two theories: “graded unity of being” and “pantheism” in Sadra's philosophy.