تعيين شاخص‌هاي خوني نشانگر آلودگي سموم ديازينون و مالاتيون در ماهي كپور سرگنده (Hypophthalmichthys nobilis)

سموم مالاتيون و ديازينون از سموم ارگانوفسفره بسيار پركاربرد در مزارع زراعي و به خصوص در شمال كشور مي باشد. در تحقيق حاضر ابتدا با تعيين دامنه غلظت كشنده سم ديازينون و مالاتيون و محاسبه ميزان مرگ و مير ماهيان كپور سرگنده در زمان هاي 24، 48، 72 و 96 ساعت، سميت كشنده آن با روش پروبيت آناليز محاسبه گرديد و سپس با توجه به ميزان LC50 به دست آمده، به منظور بررسي اثرات اين سموم بر پارامترهاي خوني ماهي كپور سرگنده آزمايشي جداگانه طراحي شد كه در آن ماهيان كپور سرگنده را در ده تيمار با 3 تكرار (4 غلظت متفاوت سم ديازينون، 4 غلظت متفاوت سم مالاتيون و 1 تيمار شاهد براي هر سم) به مدت 7 روز در معرض غلظت هاي مختلف تحت كشنده سموم مورد نظر (12.5، 25، 37.5 و 75 درصد از غلظت كشنده (LC50 96h) قرارگرفتند، پس از 7 روز خونگيري از ماهيان انجام شده، برخي پارامترهاي هماتولوژي نظير هماتوكريت، هموگلوبين، شاخص هاي گلبول قرمز، تعداد كل گلبولهاي سفيد و قرمز و شمارش افتراقي گلبولهاي سفيد (درصد لنفوسيت، مونوسيت، نوتروفيل و ائوزينوفيل) مورد بررسي قرار گرفت. نتايج حاصل از تعيين سميت حاد نشان داد كه سم ديازينون براي ماهي كپور سرگنده نسبت به سم مالاتيون اثر كشندگي بيشتري دارد، همچنين نتايج حاصل از بررسي شاخص هاي هماتولوژي ماهيان كپور سرگنده در معرض سم ديازينون، كاهش معني دار گلبول هاي قرمز و سفيد را با افزايش ميزان غلظت سم نشان داد (0.05 P)، در نهايت ميتوان گفت كه استفاده از خون و بررسي شاخصه اي هماتولوژيكي ماهي كپور سرگنده ميتواند به عنوان بيوماركرهاي سنجش و رديابي اثرات آلاينده هاي مذكور در جوامع آبي مورد استفاده قرار گيرد.