تأثير غلظت‌هاي مختلف تنظيم‌ كننده‌هاي رشد بر ريز ازديادي گياه زينتي Haworthia attenuatae (هاورتياي گورخري)

The effect of different concentrations of growth regulators on the micropropagation of Haworthia attenuatae (zebra haworthi)

به دليل مشكلات تكثير جنسي و غيرجنسي Haworthia attenuatae به عنوان يكي از محبوب‌ترين گياهان گوشتي زينتي، امكان ريزازديادي اين گياه در شرايط درون شيشه‌اي مورد مطالعه قرار گرفت. اثر جداگانه سيتوكينين‌هاي BAP (Benzylamino purine)و Kin (kinetin) (0/5، 1و 2 ميلي­ گرم در ليتر) در تركيب با IBA (Indole-3-acetic acid) (0، 0/01، 0/1 و 0/5 ميلي­ گرم در ليتر) با استفاده از ريزنمونه­­‌هاي برگي بر شاخه‌زايي اين گياه نشان داد كه بيشترين تعداد شاخساره (5/22 عدد) در محيط كشت (Murashige and Skooge) MS تغيير يافته با ريزنمونه­ ي برگ كامل در تركيب 2 ميلي­ گرم در ليتر BAP و 0/01ميلي­ گرم در ليتر IBA بدست آمد. حداكثر تعداد برگ (4/66 عدد) در تيمار 0/5 ميلي­ گرم در ليتر BAP بدون حضور IBA و طويل­ ترين و عريض‌ترين برگ­­ ها (1/05 و 0/68 سانتي­متر) با 2 ميلي­گرم در ليتر BAP به همراه 0/5 ميلي­ گرم در ليتر IBA با ريزنمونه­ ي برگ كامل توليد شدند. در حاليكه با مصرفKin ، بيشترين تعداد (3/5 عدد)، طويل‌ترين (1/45 سانتي‌متر) و عريض‌ترين (0/87 سانتي­متر) شاخساره‌هاي باززايي شده در تركيب 1 ميلي­گرم در ليتر Kin با 0/1 ميلي­ گرم در ليتر IBA با ريزنمونه­ ي بخش تحتاني برگ بدست آمد. نتايج ريشه­ زايي شاخساره­ هاي باززايي شده در محيط­هاي MS و MS½ تغيير يافته با غلظت­هاي 0، 0/5 ، 1 ، 1/5 ميلي­ گرم در ليتر IBA نشان داد كه بيشترين تعداد ريشه (6/66 عدد) و طويل­ ترين ريشه (3/47 سانتي­متر) در محيط MS½ به ترتيب با 1 و 1/5 ميلي­ گرم در ليتر IBA مشاهده شد. 90 درصد شاخساره‌هاي ريشه‌دار شده با محيط گلخانه سازگار شدند. دركل، با بهينه سازي بيشتر اين پروتكل مي­توان ريزنمونه برگ را براي ريزازديادي تجاري H. attenuatae استفاده نمود.

Due to the problems of sexual and asexual reproduction of Haworthia attenuatae as one of the most popular ornamental succulents, the possibility of micropropagation of this plant in in vitro conditions was studied. The effect of BAP (Benzylamino purine) and Kin (Kinetin) (0.5, 1 and 2 mg/l) in Combination with IBA (Indole-3-acetic acid) (0, 0.01, 0.1 and 0.5 mg/l) using leaf explants on the shoot regeneration of this plant showed that the highest number of shoots (5.22) was obtained with entire leaf explants on modified MS medium supplemented with 2 mg/l BAP and 0.01 mg/l IBA. Maximum number of leaves (4.66) and the longest and widest leaves (1.05 and 0.68 cm) were produced using entire leaf explants with 0.5 BAP mg/l and 2 mg/l plus 0.5 mg/l IBA, respectively. Whereas, the highest number of regenerated shoots (3.5), the longest (1.45 cm) and the widest shoots (0.87 cm) were observed in combination 1 mg/l Kin with 0.1 mg/l IBA with basal leaf segment explant. The results of root regeneration in modified MS and ½MS media supplemented with 0, 0.5, 1, 1.5 mg/l IBA showed that the highest number of roots (6.66), the longest root (3.47 cm) were observed in ½MS medium supplemented with 1 and 1.5 mg / l IBA, respectively. From the rooted plantlets, 90% of them were adapted to the greenhouse environment. Generally, further optimization of this protocol can be led to using leaf explant for commercial micropropagation of Haworthia attenuata.