عنوان مقاله :
بررسي انتقادي بهانهجويي غربيان با استفاده از نسخههاي جديد كشفشده قرآن
پديد آورندگان :
اويسي ، كامران دانشگاه معارف اسلامي - گروه معارف قرآن و حديث , فاكر ميبدي ، محمد جامعه المصطفي (ع) العالميه
كليدواژه :
بيرمنگام , توبينگن , راديو كربن 14 , قرآن , مستشرقان , نسخهشناسي
چكيده فارسي :
با توجه به تاريخ گذاري نسخه هاي قديمي قرآن توسط دانشمندان غربي از طريق آزمايش نوين اشعهنگاري كربن 14، شبهه اي از سوي برخي مستشرقان بهويژه تجديدنظرطلباني كه از روش نقد منبع به بازپژوهي اصالي و سندي قرآن پرداخته اند، مطرح گرديده است. مفاد شبهه مذكور ازاينقرار است كه نتايج آزمايش هاي كربن 14، قدمت تاريخي نسخه هاي عتيق قرآن بهويژه نسخه كتابخانه بيرمنگام را به پيش از عصر پيامبر اكرمJ مي رساند كه شاهدي بر تدوين آن پيش از دين اسلام و درنتيجه عدم اصالت قرآن خواهد بود. بدين معنا كه محتواي قرآن موجود، پيش از عصر پيامبرJ يا ديگر مسلمانان با استفاده از آن قرآن موجود را ساخته اند. مقاله حاضر، با توجه به اهميت دو نسخه بيرمنگام و توبينگن و آزمايش هاي نوين انجامشده روي آنها، بر اساس محوريت مطالعه آن دو، به روش تحليلي و دادهپژوهي كتابخانه اي نسبت به شبهه مذكور در سه حيطه نسخهشناختي و فني، قرآنشناختي و جريانشناختي، درصدد پاسخگويي برآمده است. دستاوردهاي فني و نسخهشناختي پژوهش پيشِ رو نشان مي دهد كه آزمايشهاي انجام شده بر روي نسخه ها، برگههاي قرآن يافت شده فقط نشان ميدهد آنها از پوست حيواني تهيه شده كه در زمان حيات پيامبرJ يا كمي پسازآن زنده بوده است و نميتواند به اثبات پيشتاريخي بودن نوشته هاي آنها نسبت به عصر نزول قرآن بپردازد؛ نيز برخي از پژوهشگران غربي روش آزمايش كربن 14 را نسبي و ناقص دانسته كه بايد با ديگر روش ها تكميل گردد و بهخوديخود قابلاعتنا نيست؛ چنانكه پژوهشگران حاضر در پروژه آزمايش كربن 14 بر روي قرآن، توجهي به مطالعات خط شناسي عربي و نيز برگه شناسي و ابعاد آن و شكل و نوع قلم و تذهيب مصاحف مذكور كه نشان دهنده تطبيق با تاريخ نزول قرآن است، نداشته اند. همچنين مطالعه قرآن شناختي چون ملاحظه كاربرد واژگاني در قرآن و نيز مصاحف موردبحث كه در نوشته هاي پيش از اسلام وجود نداشته و يا رايج نبوده، نيز توجّه به نزول تدريجي قرآن و مباحث سبب و شأن نزول آيات منقول از صدر اسلام تاكنون و ادله وحياني بودن قرآن، اثبات گر همخواني نسخه هاي پيش گفته با قرآن موجود است. همچنين اعتبار قرآن موجود، مبتني بر مسئله تواتر لفظي قرآن است كه نسلبهنسل از زمان پيامبرJ تاكنون وجود داشته و بهعنوان اعتقادي ضروري بين مسلمانان مطرح است. درنتيجه نسخه هاي موجود از قرآن، حاكيِ همان تواتر لفظي بين مسلمانان هستند. ازاينرو مسلمانان نياز اعتقادي به اثبات يا رد مصاحف عتيق قرآن ندارند و در صورت وجود اشكال در نسخه ها، اصالت قرآن و اعتبار متني آنكه مأخوذ از تواتر لفظي است، بههيچوجه مخدوش نمي شود. نتيجه جريان شناختيِ آزمايش كربن 14 بر نسخه هاي نامبرده، نشان از تلاش جريان تجددطلب استشراقي براي نقد اصالت منابع ديني اسلام است كه مخالفان فراواني نيز در ميان مستشرقان دارد. نهايتاً آزمايش كربن 14، تفاوت برجسته اي را نسبت به قرآن موجود در مصحف در دست جمهور مسلمانان روشن ننموده است
عنوان نشريه :
قرآن پژوهي خاورشناسان(قرآن و مستشرقان)
عنوان نشريه :
قرآن پژوهي خاورشناسان(قرآن و مستشرقان)