تأثير مداخله آموزشي مبتني بر مدل اعتقاد بهداشتي بر ارتقاء باورهاي بهداشتي در دانش آموزان پسر دوره دوم متوسطه شهر اشنويه در خصوص ايدز

THE IMPACT OF EDUCATIONAL INTERVENTION BASED ON HEALTH BELIEF MODEL ON PROMOTING HEALTH BELIEFS AMONG MALE HIGH SCHOOL STUDENTS IN OSHNAVIEH TOWARD AIDS

پيش‌زمينه و هدف: بيماري ايدز يك باندمي و چالش بهداشتي در دنيا بوده و همه افراد جامعه در معرض خطر اين معضل بهداشتي هستند. دراين‌بين جوانان و نوجوانان به‌ويژه دانش آموزان آسيب‌پذيرتر از ساير افراد جامعه هستند، بر اساس رويكرد سازمان بهداشت جهاني، تنها راه مؤثر براي پيشگيري و كنترل اين بيماري، آموزش بهداشت همگاني بوده و گروه‌هاي پرخطر و آسيب‌پذير بايد در اولويت برنامه‌هاي آموزشي قرار بگيرند. مواد و روش‌ كار: در اين مطالعه نيمه تجربي،60 دانش‌آموز پسر دوره دوم متوسطه شهر اشنويه در سال 1399 در دو گروه 30 نفره مداخله و كنترل قرار گرفتند. برنامه آموزشي براي گروه مداخله به روش سخنراني، بحث گروهي و نشان دادن فيلم آموزشي انجام شد. ابزار جمع‌آوري داده‌ها، پرسش‌نامه سه‌قسمتي روا و پايا شامل مشخصات شخصي، آگاهي و سازه‌هاي مدل اعتقاد بهداشتي بود. داده‌ها با استفاده از آزمون‌هاي Independent t test، Chi-Square و Repeated measures در نرم‌افزار SPSS نسخه 16 مورد تجزيه‌وتحليل قرار گرفت. يافته‌ها: مطالعه آشكار كرد كه قبل از مداخله آموزشي اختلاف معني‌دار آماري بين دو گروه ازنظر متغيرهاي آگاهي، حساسيت، شدت، منافع، موانع و خودكارآمدي درك شده وجود نداشت (0/05P). بحث و نتيجه‌گيري: نتايج مطالعه حاضر، تأثير و كارايي الگوي اعتقاد بهداشتي را در ارتقاء باورهاي بهداشتي در خصوص پيشگيري از ايدز آشكار كرد و نتايج اين تحقيق مي‌تواند براي آموزشگران حوزه سلامت اعم از بهداشت و درمان كه در طراحي برنامه‌هاي آموزشي مرتبط با بيماري‌ها تلاش مي‌كنند، مفيد و سودمند باشد.

Background & Aims: AIDS is a pandemic and a health challenge in the world, and all the people of society are at risk of this health problem. Among the population, teenagers and young adults, especially students, are more vulnerable than any other in the community. According to the World Health Organization (WHO) approach, the only effective way to prevent and control this disease is through health education, and high-risk and vulnerable groups should be given priority to educational programs. The present study aimed to determine the effect of educational intervention based on the health belief model (HBM) on promoting health beliefs among male high school students in Oshnavieh city toward AIDS. Materials & Methods: This quasi-experimental study was conducted on 60 male high school students. The subjects were divided equally into intervention and control groups (n = 30). The educational intervention was performed using lectures and group discussion and show of training film. The data collection tool was a valid and reliable 3-part questionnaire consisting of demographic characteristics, and knowledge about HIV/AIDS, and HBM constructs. The study data were analyzed using independent t-test, chi-square, and repeated measures in SPSS software version 16. Results: The study revealed that there was no statistically significant difference between the two groups in terms of knowledge, perceived susceptibility, perceived severity, perceived benefits, perceived barriers, and self-efficacy (p > 0.05). After educational intervention significant differences were observed in the aforementioned variables (p < 0.05). Conclusion: The present study revealed the effect and effectiveness of the health belief model on promoting health beliefs regarding prevention of AIDS, and the results of this study can benefit health educators/promoters in designing educational programs regarding diseases and health problems.