واكاوي خوانش تصويري آفتاب از گزارۀ انسان كامل در مثنوي مولانا و داستان‌هاي سهروردي

Examination of Symbolic Imagery of Concept of the Perfect Man in Molana's Masnavi and Sohrevardi's Stories

مهم‌ترين مضامين آثار عرفاني، تصاوير معرفتي است كه از آبشخور اسطوره و فلسفه نشأت گرفته‌اند. تصويرها به دليل پيوند ذاتي كه با مفاهيم دارند، نقش حيات معنوي عارف را ايفا مي‌كنند. يكي از اين تصاوير «آفتاب» است كه به عنوان يك كلان استعاره در مثنوي و يك اسلوب فكري در آثار سهروردي مطرح است. در حقيقت اين جستار با دو عامل سروكار خواهد داشت؛ ابتدا، رمزگشايي از انديشۀ حاكمي است كه پشتوانۀ آفرينش تصوير «آفتاب » براي مفهوم «انسان كامل» به شمار مي‌رود و ديگري، بررسي چگونگي خلق تصاوير واحد براي معاني متعدد يا مفاهيم واحدي كه در هيأت تصاوير گوناگون ظهور مي‌يابند. يكي از پاسخ‌هاي احتمالي بدان، متأثر بودن «فهم» از «حالات و موقعيت‌»هاي گوناگوني است كه انسان با قرار گرفتن در آن‌ها به ادراك متفاوتي نائل مي‌آيد و در نتيجه، اين فهم‌هاي متفاوت در شكل تصاوير متنوع، ممثل مي‌شوند.

The most dominant theme of the richest works on mysticism is perceptive imagery which has its origin in mythology and philosophy. Given their intrinsic link to the meanings and concepts, images are considered as the intellectual life of the writer and the poet. They attempt to create images depending on their own mental and intellectual capacity as the very same images distinguish the poets and writers from one another. One of these images is the "Sun or Sunlight" which is abundant in Masnavi as a macro metaphor and in Sohervardi's works as a pattern of thought. The present study aims to first decode the dominant thoughts which led to the creation of the image of "Sun or Sunlight" for the concept of the "Perfect M@n" and second, to analyze how a single image is created for different meanings or how the same concept is depicted in different images. One possible answer is that man's understanding of various phenomena is influenced by the different "states and situations" he experiences to attain different perceptions leading these understandings to be pictured by various images.