بررسي و تحليل سكه‌هاي نويافته از محوطۀ زلف‌آباد فراهان

سكه ها يكي از يافته هاي بسيار مهم در كاوش هاي باستان شناختي محسوب مي شوند كه بعد از منابع و متون جغرافيايي و تاريخي بهترين نمونه هاي تاريخ نگاري هستند. با تدوين و تحليل اطلاعات موجود در آن ها مي توان به اطلاعات مربوط به هر منطقه را در زمينه هاي مختلفي همچون: تاريخ، فرهنگ، اقتصادي، سياسي، مذاهب و اوضاع اجتماعي تكميل و به قضاوت هاي دقيق تري دربارۀ هويت آن جامعه دست يافت. در كاوش باستان شناسي سال 1388 ه #8205;.ش.، در محوطۀ تاريخي زلف آباد فراهان استان مركزي تعداد 20 سكۀ كامل و پنج سكۀ قيچي شده به دست آمد كه در اين پژوهش به بررسي و مطالعۀ آن ها مي پردازيم. هدف از پژوهش حاضر، خوانش خط، محل ضرب، نقوش و عناصر بصري به كار رفته در تزئينات آن ها به منظور دستيابي به ارتباط با دين، زبان، خط و كاربردشان در تبادلات تجاري و فرهنگي است. پژوهش حاضر از نوع تحقيقات تاريخي و براساس ماهيت و روش، از نوع تحقيقات توصيفيتحليلي و مبتني بر مطالعات ميداني باستان شناختي و كتابخانه اي استوار است. مهم ترين پرسش هاي مطرح شده در اين پژوهش عبارتنداز: سكه هاي مكشوف از كاوش هاي باستان شناسي زلف آباد متعلق به چه دوره اي و كدام يك از حاكمان است؟ اين سكه ها ازنظر كيفي و كمي داراي چه ويژگي هايي است و عناصر بصري حاكم بر نقوش تزئيني ضرب شده برروي آن ها چه هستند؟ و وجود اين سكه ها در اين محوطه نشانگر چيست؟ نتايج اين پژوهش نشان مي دهند كه سكه هاي به دست آمده از زلف آباد متعلق به سه حاكم اوايل دورۀ ايلخاني، يعني هولاكو ، آباقاخان و احمدتكودار هستند. اين سكه ها داراي نوشته هايي به خط اويغوري و كوفي است، نوشته هاي مذهبي در قاب هاي تزئيني هندسي متشكل از دايره و مربع، نقوش گياهي و تمغا، بيشترين نمودهاي بصري به كار رفته در اين سكه ها هستند. اين سكه ها به عنوان اسنادي در رابطه با رونق و اعتبار و جغرافياي تاريخي، فرهنگي، اقتصادي زلف آباد قابل بررسي است.