عنوان مقاله :
تحليل انتقادي جايگاه فعل در گفتمان قدرت در مدح
عنوان به زبان ديگر :
The Critical Analysis of Verb Position in Power Discourse in Panegyric Poem
پديد آورندگان :
كاظمي، مينا دانشگاه اصفهان، اصفهان، ايران , محمدي فشاركي، محسن دانشگاه اصفهان - گروه زبان و ادبيات فارسي، اصفهان، ايران , براتي خوانساري، محمود دانشگاه اصفهان - گروه زبان و ادبيات فارسي، اصفهان، ايران
كليدواژه :
زبان , مدح , گفتمان , قدرت , فعل
چكيده فارسي :
شعر مدحي، آشكارترين نمونۀ شعر ايدئولوژيك ادبيات كلاسيك فارسي است كه در اصلي‌ترين كاركرد خود، حافظ منافع حاكميت است. شاعران مديحه‌سرا، شعر را به ابزار زباني توليد گفتمان قدرت تبديل كرده‌اند. براين‌اساس، زبان در خدمت محتوا قرارگرفته و به‌عنوان ابزار برجسته‌سازي هدف‌هاي حاكميت به كار رفته است. ايدئولوژي در تمام لايه‌هاي زباني، بروز مي‌يابد و بررسي هر يك از مقوله‌هاي زباني در شناسايي سازوكارهاي ايدئولوژيك متن ميسر است. فعل به‌عنوان يكي از اركان نحوي، عنصر بنيادين جمله است كه در بررسي دستوري آن، مقوله‌هاي مختلفي مطرح است؛ مؤلفه‌هايي همچون زمان، شخص و شمار، وجه فعل، گذرايي و ناگذرايي، معلوم و مجهول‌بودن و اسنادي و كنشي‌بودن كه در متن حاضر بررسي شده‌اند. در اين پژوهش، چگونگي كاربرد آن‌ها در پيشبرد اهداف گفتماني مدح مدنظر است. بدين‌منظور، نمونه‌اي شامل بيست‌قصيدۀ منتخب از شش‌شاعر برجستۀ مديحه‌سرا برگزيده و مؤلفه‌هاي مذكور با رويكرد جايگاه گفتماني آن‌ها بررسي شد. طبقه‌بندي و تحليل افعال با دلالت بر غلبۀ برخي ساخت‌ها بر ديگر ساخت‌هاي فعل، نشان‌دهندۀ همسويي زبان و قدرت است كه مطابق اهداف ايدئولوژيك متن براي نمايش اقتدار ممدوح و اقناع مخاطب به كار رفته است. غلبۀ كاربرد ساخت معلوم، افعال ناگذر، افعال تام و تأكيد بر ضمير سوم‌شخص مفرد، از ساخت‌هاي نحوي در مدح است كه بر مركزيت ممدوح و كنشگري او تأكيد مي‌كند. همچنين، غلبۀ وجه اخباري و افعال مضارع بر قاطعيت گزاره‌هاي مربوط به ممدوح صحه مي‌گذارد.
چكيده لاتين :
Panegyric poem is a kind of poem that is written to praise a person and the poet with transcendental characteristics. Such a poem is one of the old Persian poems. Studies about it focused on content studies and not language studies. So, in this research, by a focus on the syntax layer, as a language layer, the language factors are checked to find the major component and relationship between face and meaning. So, 20 odes of 6 important sweetheart poets were chosen and verb components were selected as the most important part of the proposition. Verbs were studied through some items like verb mood, count, person, verb types, intransitive and transitive verbs, linking and action verbs, and passive and impassive verbs. The results showed that sweetheart poets have used some common attributes. Also, it is shown that indicative verb mood, tense verb, impassive, and action verbs. So, poets by using these components have withdrawn the text from passivity and have caused panegyrics that will be acceptable.
عنوان نشريه :
متن پژوهي ادبي
