تحليل آثار سرمايۀ اجتماعي بر استراتژي رعايت فاصلۀ اجتماعي و كنترل همه گيري كوويد-19 با رويكرد پويايي شناسي سيستم

Analysis of the Effects of Social Capital on the Strategy of Observing Social Distance and Controlling the COVID-19 Pandemic with a System Dynamics Approach

همه گيري كوويد-19 مخاطرات بي سابقه اي براي نظام سلامت به عنوان يكي از اركان اصلي توسعه و رفاه اجتماعي در سراسر جهان و ايران پديدار ساخته و در 20ماه اخير، دنيا شاهد پارادايم هاي نوين زيست بشر، ازجمله الزام رعايت فاصلۀ اجتماعي براي مقابله با اين بيماري جان گير و عالمگير بوده است. اين پژوهش با هدف تعيين عوامل مؤثر بر توليد و انباشت سرمايۀ اجتماعي و آثار آن بر روند رعايت فاصلۀ اجتماعي به عنوان يكي از سياست هاي غيردارويي براي مقابله با شيوع كوويد-19، در راستاي تحقيقات ساير كشورها و پركردن شكاف موجود در تحقيقات ايران انجام شد. روش بررسي: استخراج، كمّي سازي و تعيين معادلات متغيرها و تعيين مرز سيستم در روند توليد و انباشت سرمايۀ اجتماعي در اين پژوهش با جمع بندي ديدگاههاي نظريهپردازان، نظر خبرگان با انجام مصاحبه هاي نيمه ساختاريافته و تلفيق آن با روش دلفي فازي انجام شد. مدل سازي و تحليل داده ها نيز با رويكرد سيستمي و متدولوژي پوياييشناسي سيستم ها و استفاده از نرم افزار ونسيم به انجام رسيد. يافته ها: پس از شبيه سازي مدل و انجام آزمون هايي براي تأييد اعتبار آن، مشخص شد بين سرمايۀ اجتماعي و روند رعايت فاصلۀ اجتماعي به عنوان يكي از سياست هاي غيردارويي نظام سلامت براي كنترل همه گيري كوويد-19، رابطۀ علّي و مثبتي وجود دارد. با انجام آزمون هايي براي ساختار مدل، رفتار سيستم و تحليل حساسيت سياست ها، سناريوهاي خوش بينانه، بدبينانه و واقع بينانه براساس 8سياست منتخب، سياست  بهينه براي انجام اصلاحات و تغييرات بلندمدت انتخاب و پيشنهاد شد. نتيجه گيري: يافته هاي اين مطالعه ضمن تبيين برخي از زواياي ناشناخته رفتار مردم و آثار سرمايۀ اجتماعي بر رعايت فاصلۀ اجتماعي براي كنترل همه گيري كوويد-19، راهبردهايي در اختيار سياستگذاران عرصۀ سلامت قرار مي دهد كه درصورت اجرايي شدن آنها، شاهد جلب بيش از پيش اعتماد عمومي به عنوان اصلي ترين عامل بازتوليد و انباشت سرمايۀ اجتماعي و همراهي مردم براي رعايت بيشتر فاصلۀ اجتماعي با هدف گذار از وضعيت نامطلوب كنوني به شرايطي بهتر و كاهش هزينه هاي نظام سلامت خواهيم بود.

Introduction: The Covid-19 pandemic unprecedented risks to the health system as one of the main pillars of development and social welfare has emerged around the world and in Iran, and in the last 20 months, the world has witnessed new paradigms of human life, including the need to observe social distance to deal with this pervasive and global disease. The aim of this study was to determine the factors affecting the production and accumulation of social capital and its effects on the process of observing social distance as one of the non-pharmacological policies to deal with the prevalence of Covid-19 pandemic, in line with research from other countries and filling the gap available in Iranian research. Methods: Extracting, quantifying and determining the equations of variables and determining the boundaries of the system in the process of production and accumulation of social capital in this study by summarizing the views of theorists, experts by conducting semi-structured interviews and combining it was done by fuzzy Delphi method. Modeling and data analysis was performed with a systemic approach and methodology of systems dynamics and the use of Wensim software. Results: After simulating the model and performing tests to confirm its validity, it was found that there is a gap between social capital and the process of observing social distance as one of the non-pharmacological policies of the health system to control the Covid-19 pandemic. There is a causal and positive relationship. By performing tests for model structure, system behavior and policy sensitivity analysis, optimistic, pessimistic and realistic scenarios based on 8 selected policies, the optimal policy for long-term reforms and changes were selected and proposed. Conclusion: The findings of this study, while explaining some unknown aspects of people’s behavior and the effects of social capital on the observance of social distance to control the Covid-19 pandemic, provide strategies for health policymakers that if implemented, we will see more and more public confidence as the main factor in the reproduction and accumulation of social capital and the support of people to transition from the current unfavorable situation to better conditions.