عملكرد مالي آزمايشگاه هاي مراكز درماني سرپايي سازمان تأمين اجتماعي در سال هاي 1391 تا 1398

Financial Performance of Outpatient Clinic’s Laboratories Affiliated to Iran's Social Security Organization During 2012- 2019

مطالعه حاضر به بررسي هزينه‌ها و درآمدهاي آزمايشگاه‌هاي فعال در 260 درمانگاه سازمان تأمين اجتماعي در سال‌هاي 1391 تا 1398 مي‌پردازد تا نشان دهد توليد خدمات آزمايشگاهي در اين مراكز به لحاظ مالي در چه وضعيتي بوده است. روش بررسي: در اين مطالعه با استفاده از روش هزينه‌يابي تقليلي-  مرحله‌اي، ابتدا هزينه آزمايشگاه‌ها از هزينه درمانگاه تفكيك و سپس با محاسبه 4 گروه از شاخص‌ها مشتمل بر سهم هزينه آزمايشگاه از هزينه‌هاي جاري درمانگاه، سهم هزينه‌هاي مستقيم، سربار و پشتيباني از هزينه آزمايشگاه، ميانگين هزينه و درآمد هر نسخه آزمايش و نسبت درآمد به هزينه آزمايشگاه، عملكرد مالي آزمايشگاه‌ها محاسبه و مقايسه شد. يافته ها: سهم آزمايشگاه‌ها از هزينه جاري درمانگاه‌ها در سال‌هاي1391 تا 1398 به طور متوسط 11درصد بوده و ميزان آن تغيير قابل توجهي نداشت. همچنين ميانگين سهم هزينه‌هاي مستقيم، پشتيباني و سربار در هر مراجعه به آزمايشگاه به ترتيب 61درصد، 33درصد و 6درصد بود. ميانگين هزينه و درآمد هر نسخه آزمايش به ترتيب سالانه 28 و 26درصد رشد داشت. در سال‌هاي مورد بررسي، درآمد آزمايشگاه‌ها به طور متوسط 48درصد از هزينه‌هاي آنها را پوشش داده و روند آن كاهشي بود. نتيجه گيري: بين هزينه‌ها و درآمدهاي آزمايشگاه‌هاي مراكز سرپايي تأمين اجتماعي فاصله قابل ‌توجه وجود دارد. وجود اختلاف در شاخص‌هاي مالي آزمايشگاه‌هاي مورد بررسي كه در محيطي نسبتا مشابه‌ فعاليت مي‌كنند، فرصت‌هاي بهبود را نشان مي‌دهد كه در صورت تحقق آن، شاهد ارتقاي عملكرد مالي آزمايشگاه ها، گذار از وضعيت نامطلوب كنوني به شرايطي بهتر و كاهش هزينه هاي بخش درمان خواهيم بود.

The aim of this study was to assess financial performance of 260 clinic’s laboratories affiliated to Social Security Organization (SSO) from 2012 to 2019. Methods: Step-down cost accounting was used. At first, the proportion of laboratory cost separated from the total clinic cost for each clinic, then four groups of indicators were measured including: ratio of laboratory cost to total clinic current cost, ratio of direct, overhead and support cost to total laboratory cost, the average cost and revenue per laboratory prescription and total revenue to total cost ratio. Results: Ratio of laboratory cost to total clinic cost has been 11% on average from 2012 to 2019 and its trend has not changed significantly. Ratio of direct, support and overhead costs to the total laboratory cost was 61%, 33% and 6% respectively. The average annual growth of cost and revenue per laboratory prescription was 28% and 26% respectively. In studied years, the revenue of laboratories covered an average of 48% of their costs with a declining trend. Conclusion: There is a significant gap between the costs and revenues of the SSO clinic’s laboratories and a wide variation in financial performance of laboratories even in similar environment as well. To conclude, the results of this study demonstrate opportunities to optimize financial performance of laboratories.