عنوان مقاله :
پيشنگري شدت بارش در ايران با بهكارگيري رويكرد همادي چندمدلي با استفاده از دادههاي مقياسكاهيشده NEX-GDDP
عنوان به زبان ديگر :
Projection of precipitation intensity in Iran using NEX-GDDP by multi-model ensemble approach
پديد آورندگان :
زرين، آذر دانشگاه فردوسي مشهد - گروه جغرافيا، مشهد، ايران , داداشي رودباري، عباسعلي دانشگاه فردوسي مشهد - گروه جغرافيا، مشهد، ايران
كليدواژه :
شدت بارش , تغيير اقليم , روش BMA , NEX-GDDP , ايران
چكيده فارسي :
هدف از اين مطالعه بررسي كارايي مدلهاي مقياسكاهيشده روزانه جهاني تبادل زمين ناسا (NEX-GDDP) در شبيهسازي شدت بارش و پيشنگري بلندمدت آن در ايران است. براي اين منظور نُه مدل از مدلهاي CMIP5 از پروژه NEX-GDDP بر اساس حساسيت اقليمي گزينش شد. براي درستيسنجي برونداد بارش دادههاي مذكور از دادههاي بارش 49 ايستگاه همديدي طي دوره تاريخي (2005-1980) و دو سنجه آماري RMSE و MBE استفاده شد. نتايج نشان داد دادههاي پروژه NEX-GDDP در مقايسه با دادههاي مشاهداتي اريبي چنداني ندارند و بيشتر مدلها با خطاي نسبي كم، كارايي لازم را در بازتوليد الگوي فضايي بارش در ايران دارند. از بين مدلهاي نُهگانه بررسيشده، مدل MPI-ESM-LR بيشينه بيشبرآوردي و مدل IPSL-CM5A-LR بيشينه كمبرآوردي را در ايران نشان ميدهد. در مقايسه با ساير GCM ها در دوره تاريخي، دادههاي پروژه NEX-GDDP عدم قطعيت كمتري را در مقياس منطقهاي نشان ميدهند و از اينرو پيشنگريهاي NEX-GDDP بسيار مطمئنتر است. از روش ميانگينگيري مدل بيزي (BMA) جهت توليد يك مدل همادي از مدلهاي نُهگانه استفاده شد. بر اساس مساحت زير خم ROC، مدل همادي توليدشده كارايي بهتري را نسبت به مدلهاي منفرد نشان داد. پيشنگري شدت بارش با دو شاخص SDII و RX1day با مدل همادي NEX-GDDP-MME طي سه دوره آينده نزديك (2050-2026)، آينده مياني (2075-2051) و آينده دور (2100-2076) با دو سناريوي RCP4.5 و RCP8.5 انجام شد. پيشنگريهاي شدت بارش نشان ميدهد در آينده در سراسر ايران بارش با شدت بيشتري اتفاق ميافتد. شاخصهاي RX1day و SDII تا پايان قرن در حدود 4 تا 13 درصد براي متوسط پهنه ايران افزايش خواهند يافت كه نشاندهنده افزايش بارشهاي سيلآسا طي دهههاي آينده در ايران است.
چكيده لاتين :
Global warming has a significant impact on weather and climate change. These changes, and especially changes in climate extremes, have a great impact on human society and ecosystems. Future changes in extreme climate events, including precipitation extreme, will cause great damage to society, the economy, and ecosystems because of their potentially severe effects. The purpose of this study is to investigate the performance of NASA earth exchange global daily downscaled projections (NEX-GDDP) in simulating precipitation and its long-term projection in Iran.
For this purpose, the nine models of NEX-GDDP were selected based on climate sensitivity. Precipitations from 49 ground stations during the historical period (1980-2005) were used to evaluate the precipitation output of the mentioned models using RMSE and MBE statistics. The Bayesian model averaging (BMA) method was used to generate an ensemble model from nine models. Intensity of precipitation with two indices SDII and RX1day is projected during the three
عنوان نشريه :
ژئوفيزيك ايران