ارزيابي آلودگي عناصر (Cd, As Cu, Zn,) در مصب رودخانه هاي غرب استان مازندران

Evaluation of element pollution (Cd, As Cu, Zn,) in estuaries of western rivers of Mazandaran province

اين پژوهش با هدف بررسي غلظت عناصر آرسنيك، كادميم، روي و مس در آب و رسوبات مصب رودخانه­هاي غرب استان مازندران انجام شد. تعداد 36 نمونه آب و رسوب در 4 ايستگاه با سه تكرار از فروردين تا اسفندماه 1398 نمونه‌برداري و آناليز شدند. ميانگين كل فاكتورهاي محيطي در دو فصل زمستان-تابستان به­ ترتيب به ­صورت دما °C 21/11- 46/16، شوري g/l 58/3- 47/6، pH 92/5-42/5، مواد محلول g/l 52/3-25/6، هدايت الكتريكي µmho/cm 27/6- 12/11، نيتريت mg/l 03/0-01/0 و نيترات mg/l 37/1-3 به­­دست آمد. طي مقايسه فاكتورهاي محيطي با استاندارد كيفيت آب­ ايران بر اساس نوع كاربري كشاورزي، صنعتي، تفريحي و پرورش ماهيان گرمابي و سردآبي در حد استاندارد بود. ميزان كل جذب فلزات كادميوم، آرسنيك، مس، روي در آب به­ ترتيب 25/0، 77/0، 44/11و mg/l 02/11؛ در رسوبات به ­ترتيب 2/0، 83/3، 91/20 و µg/g 27/59 بود. با شروع فصل كشت ميزان غلظت فلزات در نمونه­ هاي آب و رسوبات بسيار بالاتر بود. رودخانه صفارود نسبت به ساير رودخانه ­ها آلوده­تر بود. غلظت فلزات نمونه ­هاي آب در هر 4 رودخانه بيش­تر از حد مجاز بوده ولي در رسوبات به‌جز فلز مس و آرسنيك در بقيه كم­تر از حد مجاز به ­دست آمد.

The purpose of the present study was to assess the concentration of Cd, As, Cu, and Zn metals in water and sediments of rivers in the west of Mazandaran province, Iran. The number of water and sediment samples was 36 taken from four stations from April 2019 to March 2020 and analyzed with three replicates. Mean values of total environmental factors at the four stations during winter and summer seasons were as T=11.21-16.46 °C, salinity=3.58-6.47 g/l, pH=5.42-5.92, TDS=3.52-6.25 g/l, electrical conductivity=6.27-11.12 µmho/cm, nitrite=0.01-0.03 mg/l, and nitrate=1.37-3 mg/l respectively. The quality of environmental factors was found within the normal range for water quality in Iran for different types of land use: agricultural, industrial, recreational, and hot-and cold-water fish farming. Mean values of total adsorption of cadmium, arsenic, copper, and zinc were 0.25, 0.77, 11.44, and 11.02 mg/l respectively in water samples, and 0.2, 3.83, 20.91, and 59.27 µg/g in sediment samples. The adsorption of all metals was higher at the beginning of the cultivation season compared with the non-cultivation season both in water and sediment samples. Safarood river was the most polluted of all rivers. The concentration of metals was higher than the permissible limit in water, but lower in sediments (except for copper and arsenic) in all four rivers.