اثربخشي مدل سازگاري روي بر ناگويي خلقي و تبعيت از رژيم غذايي افراد مبتلا به فشارخون همايند با استرس

The Effectiveness of Application of Roy's Adaptation Model on Alexithymia and Diet Adherence in People with Hypertension Comorbid with Stress

زمينه و هدف: وجود استرس در هر بيماري جسمي باعث بدترشدن علايم آن مي‫ شود. فشارخون بالا يك بيماري شايع است كه عوامل روان شناختي همايند با آن نظير استرس مي ‫تواند باعث بدترشدن علايم و عوارض آن شود؛ لذا هدف پژوهش حاضر، تعيين اثربخشي مدل سازگاري روي بر ناگويي خلقي و تبعيت از رژيم غذايي افراد مبتلا به فشارخون همايند با استرس بود. روش كار: پژوهش حاضر از نوع نيمه‌تجربي و بر اساس طرح پيش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه كنترل بود. با استفاده از روش نمونه‌گيري در دسترس 40 نفر از بيماران داراي فشارخون بالا همايند با استرس (21 زن، 19 مرد) مراجعه‌كننده به مراكز درماني شهرستان اليگودرز در سال 1400 انتخاب شدند و به‌صورت تصادفي 20 نفر در گروه آزمايش و 20 نفر در گروه كنترل قرار گرفتند. گروه آزمايش به مدت 8 جلسه 60 دقيقه‌اي مداخله مدل سازگاري روي را دريافت كردند، اما گروه كنترل مداخله‌اي دريافت ننمودند. پژوهش توسط پرسشنامه استرس، اضطراب و افسردگي، مقياس ناگويي هيجاني تورنتو، فرم ثبت اطلاعات رژيم غذايي و فرم بررسي و شناخت الگوي سازگاري روي جمع‌آوري شد. يافته‌ها: نتايج تحليل كوواريانس نشان داد كه اجراي مدل سازگاري روي به طور معناداري بر كاهش ناگويي خلقي (F=235.24, p<0.01) و افزايش تبعيت از رژيم غذايي (F=540.87, p<0.01) در نمونه بيماران مبتلا به فشارخون همايند با استرس اثربخش بوده است. نتيجه‌گيري: نتايج اين پژوهش حاكي از آن است كه مدل سازگاري روي به طور معناداري سبب كاهش ناگويي هيجاني و افزايش تبعيت از رژيم غذايي شده است، بنابراين استفاده از اين مدل در بيماران مبتلا به فشارخون بالاي همايند با استرس پيشنهاد مي‌شود.

Background & aim: Stress in any physical illness makes its symptoms worse. Hypertension is a common illness that psychological factors such as stress can worsen its symptoms and complications; the present study aimed to evaluate the effectiveness of Roy's adaptation model on alexithymia and diet adherence in people with hypertension comorbid with stress. Methods: This was a quasi-experimental study with a pretest-posttest design and a control group. Using the convenience sampling method, 40 patients with hypertension comorbid with stress (21 females and 19 males) who were referred to Aligudarz city medical centers in 2021, were selected by convenience sampling method and randomly assigned to the experimental (n=20) and control (n=20) groups. The experimental group received a Roy's adaptation model intervention for 8 sessions of 60 minutes, but the control group did not receive any intervention. The data were collected by the stress, anxiety and depression questionnaire, Toronto emotional dysfunction scale, diet information record form and a form for assessing Roy’s adaptation model. Results: The results of covariance analysis showed that Roy's adaptation model was significantly effective in reducing alexithymia (F=235.24, p<0.01) and increasing diet adherence (F=540.87, p<0.01) in hypertension patients comorbid with stress. Conclusion: The results of this study suggest that Roy's adaptation model significantly decreased the alexithymia and increased diet adherence, therefore using Roy's adaptation model in hypertension patients comorbid with stress is recommended.